Danas je u Budimpešti, neposredno pred početak svečanog otvaranja manifestacije „Srpski dani – mjesec srpske kulture u Mađarskoj“, u upriličen svečani čin investiture, u okviru koga je Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit budimski i temišvarski Lukijan odlikovan titulom viteza Mađarske.
Odlikovanje je dodijeljeno od strane zvaničnog mađarskog Reda viteza, kao izraz poštovanja prema ličnosti mitropolita, Srpskoj pravoslavnoj crkvi i viševijekovnom prisustvu srpskog naroda na tlu Mađarske.
Svečanu investituru izvršio je grof Janoš Molnar Gežo, u prisustvu brojnih uglednih gostiju i visokih zvanica iz Mađarske, Srbije i Republike Srpske.
Među prisutnima bili su: predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, ministar kulture i inovacija u Vladi Mađarske Balaž Hanko, državni sekretar za odnose sa crkvama i nacionalnim manjinama zamjenik ministra Mikloš Šoltes, potpredsjednica Vlade AP Vojvodine Sandra Božić, državni sekretar u Ministarstvu kulture Republike Srbije Dejan Antić, državni sekretar za komunikacije i portparol Vlade Mađarske Ester Vitajoš, državni sekretar u Ministarstvu kulture Mađarske Anita Kiš Heđi, kao i brojni ambasadori, predstavnici diplomatskog kora, istaknute ličnosti srpske zajednice u Mađarskoj i ugledni članovi mađarskog društva.
Istorijat Reda viteza
Red viteza osnovan je na praznik Svetog Stefana Mađarskog 1920. godine, u trenutku kada je Mađarska, nakon Prvog svjetskog rata, bila uređena kao kraljevina bez kralja na čelu države. Umjesto kralja, zemljom je upravljao regent, koji nije imao pravo dodjeljivati plemstvo. Upravo zbog toga, na dan Svetog Ištvana, 1920. godine, mađarski Parlament usvojio je zakon kojim je ustanovljen Red viteza, sa ciljem da istaknutim pojedincima obezbijedi čast i društveno priznanje. Dodjelom viteške titule i posjeda, oni su praktično postajali dio novog mađarskog plemstva.
Od osnivanja pa do danas, Red viteza ostao je simbol časti, službe i posvećenosti, dodijeljujući priznanja pojedincima koji su svojim radom i djelovanjem ostavili trajan trag u kulturi, nauci, umjetnosti ili javnom životu.
Mitropolit Lukijan: Odlikovanje znak poštovanja prema našem narodu i našoj duhovnoj i kulturnoj baštini
U svom blagodarnom govoru, Mitropolit Lukijan je istakao da ovu visoku počast ne prima kao ličnu privilegiju, već kao „znak poštovanja prema našem narodu i našoj duhovnoj i kulturnoj baštini“.
On je posebno naglasio da mu ovo odlikovanje ima i ličnu i porodičnu vrijednost, jer je i njegov pradjeda, Jovan Pantelić, bio vitez, tako da ovo priznanje predstavlja i nastavak jedne plemenite tradicije.
– Naš narod je kroz vijekove bio izložen mnogim iskušenjima, ali je ostajao postojan i nepokolebljiv u vjeri i tradiciji. Mi možemo postojati samo ako ostanemo svoji, ako čuvamo svoj jezik, vjeru i kulturu – jer je u tome ključ opstanka svakog naroda – poručio je mitropolit, zahvalivši svim prijateljima u Mađarskoj koji zajedno sa srpskom zajednicom grade mostove razumijevanja i uzajamnog poštovanja.
Značaj priznanja
Dodjela titule viteza Mitropolitu Lukijanu ima višestruki značaj: ona predstavlja priznanje njegovom ličnom trudu i pastirskom radu, ali i simboličko priznanje Srpskoj pravoslavnoj crkvi i srpskom narodu u Mađarskoj.
Svečani čin investiture, koji je prethodio samom otvaranju „Srpskih dana“, ostavio je dubok utisak na sve prisutne, stavljajući još jednom u prvi plan značaj duhovne i kulturne misije koju Eparhija budimska vrši u Mađarskoj, ističe Eparhija budimska i temišvarska.
