Akademik Srboljub Živanović, jedan od naših najistaknutijih istraživača genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima za vrijeme Drugog svjetskog rata na prostoru NDH, preminuo je u ponedjeljak u Londonu, poslije kraće bolesti.
Rođen je 1933. godine u porodici željezničkog činovnika u Sarajevu. Vihor Drugog svjetskog rata je porodicu Živanović kao izbjeglice pronio kroz čak osam gradova bivše Jugoslavije, konačno ih zaustavivši u Beogradu.
Niže razrede gimnazije i Malu maturu položio je 1948. godine u Prvoj muškoj gimnaziji u Beogradu, a više razrede gimnazije u Prvoj mješovitoj gimnaziji u Zemunu. Diplomirao je na Medicinskom fakultetu beogradskog univerziteta 1959. godine kao jedan od najboljih studenata. 1964. godine postao je jedan od najmlađih doktora nauka u bivšoj Jugoslaviji.
Svoju profesionalnu karijeru posvetio je anatomiji, paleopatologiji i bioantropologiji.
Njegova otkrića iz oblasti anatomije uvrštena se u čuvenu Grejovu Anatomiju 1973.godine. Izabran je za redovnog člana Kraljevskog Antropološkog Društva Velike Britanije (Royal Anthropological Society of Great Britain), kao i za člana Kraljevskog Medicinskog Društva (Royal Society of Medicine).
Bio je član mnogobrojnih međunarodnih stručnih udruženja, kao i član Međunarodne Slovenske Akademije nauka,kulture, obrazovanja i umetnosti, te Akademije nauka Republike Srpske.
Najveći dio svog radnog vijeka proveo je kao redovni profesor na jednom od najstarijih medicinskih fakulteta na svijetu, Sveti Bartolomej na Univerzitetu u Londonu (Barts and the London School of Medicine and Dentistry, University of London).
Bio je gostujući profesor na nekoliko univerziteta u svijetu, ukuljučujući Univerzitet u Oksfordu, kao i univerzitete u Srbiji, BiH, Ugandi, Zimbabveu i Papui Novoj Gvineji.
Autor je preko 30 knjiga od kojih je knjiga Bolesti drevnih ljudi postala priručnik iz oblasti bioantropologije širom svijeta.
Objavio je preko 150 naučnih radova u stručnim i akademskim časopisima, uključujući i čuveni žurnal Nature sa radom o Đerdapskim skeletnim serijama.
Za svoj rad odlikovan je mnogim domaćim i međunarodnim nagradama.
Blaženopočivši Patrijarh srpski German, odlikovao ga je Ordenom Sv. Save za antropološka ispitivanja u Manastiru Koporin (mošti Sv. Despota Stefana Lazarevića).
Za životno djelo u unapređivanju nauke u polju medicine odlikovan je prestižnom Markizovom nagradom Ko je Ko u svetu 2020.godine.
U srpskoj javnosti ostaće upamćen kao član forenzičkog tima koji je 1964. godine vršio iskopavanja masovnih grobnica u jasenovačkom sistemu hrvatskih koncentracionih logora smrti.
Ostaje upamćen po svom neumornom zalaganju za utvrđivanje činjenica vezanih za genocid počinjen nad Srbima, Jevrejima i Romima za vrijeme Drugog svjetskog rata na prostoru Nezavisne Države Hrvatske.
Nagradu Rastko Petrović dobio je za knjigu Jasenovac, a nosilac je i memorijalnih plaketa i nagrada udruženja preživjele djece logoraša Jasenovca iz Srbije i Republike Srpske.
Suosnivač je Fondacije za sećanje na Jasenovac i Holokaust sa sjedištem u Londonu, kao i Predsjednik Komisije za istraživanje istine o Jasenovcu, čiju je Deklaraciju o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH usvojila Narodna Skupština R. Srpske 2015.godine.
Sahrana će se obaviti na pravoslavnom groblju u Londonu, a komemoracije će se održati u Banjaluci, Beogradu i Londonu. Datumi će biti naknadno objavljeni.
Dodik: Živanović neumorni borac za istinu
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik uputio je poslednji pozdrav preminulom akademiku Srboljubu Živanoviću i telegram saučešća njegovoj porodici.
– Sa žaljenjem sam primio vijest o smrti čovjeka koji je posvetio svoj život izučavanju istorije i kulture drevnih Slovena, antropologa i paleopatologa, akademika Srboljuba Živanovića. Ova velika duša je ostavila neizbrisiv trag u oblasti nauke i obrazovanja – naveo je Dodik.
On je istakao da će Živanović ostati zapamćen ne samo po naučnim dostignućima, već i po posvećenosti pravdi i istini.
Dodik je podsjetio da je Živanović bio predsjednik Međunarodne komisije za utvrđivanje istine o Jasenovcu, institucije koja je imala važan zadatak istraživanja tragedije i genocida u ovom smrtonosnom logoru.
– Njegova posvećenost i upornost u odbrani istina i pravde bila je neizmjerna. Njegov rad o Jasenovacu svjedoči o snazi karaktera i neumornoj borbi za istinom. Neka njegovo djelo nastavi da nadahnjuje buduće generacije, a njegov duh živi u našim srcima – istakao je predsjednik Srpske.
Dodik je zahvalio akademiku Živanoviću „na svemu što je učinio za nauku i istinu i što će ostati u našim sjećanjima kao svijetla tačka naše istorije“.
– Izražavam duboko saučešće u ime građana Republike Srpske i u svoje ime, njegovoj velikoj porodici, prijateljima i poštovaocima akademika Živanovića – navodi se u telegramu saučešća predsjednika Republike Srpske.
Cvijanović: Akademik Živanović bio posvećen otkrivanju istine o Jasenovcu
Srpski član Predsjedništva BiH Željka Cvijanović istakla je da će akademik Srboljub Živanović ostati upamćen kao jedan od najuglednijih i najistaknutijih istraživača koji je istinski bio posvećen otkrivanju istine o onome što se dešavalo u jasenovačkom sistemu ustaških logora u Drugom svjetskom ratu, na čemu ćemu mu srpski narod biti vječno zahvalan.
U telegramu saučešća upućenom porodici preminulog akademika Živanovića i Akademiji nauka i umjetnosti Republike Srpske, Cvijanović je navela da je sa tugom primila vijest o smrti poštovanog i uvaženog akademika, autoriteta u oblasti anatomije, antropologije i paleopatologije.
– Izražavam duboko saučešće porodici, Akademiji nauka i umjetnosti Republike Srpske, kolegama i poštovaocima akademika Srboljuba Živanovića – naglasila je srpski član Predsjedništva BiH.
