Sedmi dan krize na sjeveru Kosova i Metohije kada su specijalci policije zauzeli objekte lokalnih samouprava. Kako bi se smirila situacija, Evropska unija i SAD od Prištine traže održavanje novih izbora, učešće Srba na njima i formiranje Zajednice srpskih opština. Skupovi podrške Srbima na sjeveru KiM održani u Gračanici i Gornjem Kuscu.
Srpska lista: Kurtijevo izlaganje dokaz da želi eskalaciju
Srpska lista je saopštila da današnje neosnovane optužbe i crtanje mete na čelo Srbima na sjeveru Kosova i Metohije predstavlja kršenje osnovnih ljudskih prava i fašistički karakter režima Aljbina Kurtija.
– Koliko je farsa sve ono što je Kurti rekao danas u skupštini govori i podatak da je za kriminalce i organizatore protesta označio časne ljude, žene, invalide, pa čak i neke koji su u bolnici, i nedjeljama unazad nisu na sjeveru Kosova i Metohije – navodi se u saopštenju.
Navodi se i da je današnje Kurtijevo izlaganje dokaz da on želi dalju eskalaciju situacije, podizanje tenzija i sukobe.
Zaposleni u opštini Zvečan potpisali se na kraju radnog vremena
Svi zaposleni u opštini Zvečan potpisali su se i na kraju radnog vremena na bodljikavoj žici Kfora ispred zgrade opštine u koju ne mogu da uđu od petka, 26. maja, jer su je zauzeli specijalci kosovske policije i novi gradonačelnik.
To je još jedan vid protesta zbog otimanja opštine, ali i, kako kažu, dokaz koliko su odgovorni što se tiče radnih obaveza. Sve sa porukom da im je oduzeto pravo na rad i da budu na usluzi građanima.
Među potpisnicima je i Ljiljana Aksentijević, službenica u opštini Zvečan, koju je premijer privremenih prištinskih institucija Aljbin Kurti danas optužio da je organizator protesta i „kriminalnih grupa koje u njima učestvuju“.
Aksentijevićeva je osoba sa invaliditetom i poručuje: „Da li ja ikome ličim na kriminalca i teroristu?“
Miljković: Stanje Dušana Obrenovića stabilnije, ali i dalje sam zabrinut
Advokat uhapšenog Dušana Obrenovića, Predrag Miljković izjavio je danas da je stanje njegovog klijenta, koga su pripadnici kosovske policije uhapsili u Zvečanu i brutalno prebili u ponedjeljak fizički stabilnije, ali da je i dalje uplašen za njegovu bezbjednost.
– Odmah sam od korektivne službe zahtijevao njegov transfer u zatvor u Mitrovici. I čekam odgovor. Ja sam to i njima napisao, a reći ću i vama, plašim se da su se sve političke tenzije iz Zvečana prenijele na zatvorsku populaciju u Gnjilanu. Vrlo lako može doći do nekakvih problema. Zbog toga mislim da je najpotrebnije da se on prebaci u centar u Mitrovici – rekao je on novinarima.
Govoreći o snimcima, na kojima se vidi da su Obrenovića i Radoša Petrovića pripadnici Kfora uvukli u zgradu opštine i predali tzv. pripadnicima specijalne policije prije započetog sukoba, Miljković kaže da su te fotografije od neprocjenjivog značaja za njihovo dalje suđenje.
– Neću previše komentarisati da se ne bih na neki način miješao u istragu, ali se sa tih fotografija najbolje i najtačnije vidi tačan momenat, tačan sekund njihovog lišavanja slobode. Dakle, Dušan Obrenović i Radoš Petrović su lišeni slobode od strane Kfora sa zemlje između 15.30 i 16 časova. Što je sada već fakat. I svi smo to vidjeli. A ne kako se to navodi od strane tužilaštva i policije u 23.30. Oni su mirno protestujući bili uhapšeni, dok su dole sjedeli na zemlji – rekao je on.
Dušanu Obrenoviću i Radošu Petroviću na sjednici za određivanje pritvora, a koja je bila zatvorena za javnost, određen je pritvor od 30 dana.
Milićević: Prosvjetnim radnicima omogućiti pristup srednjoj školi u Zvečanu
Vršilac dužnosti ministra prosvjete u Vladi Srbije Đorđe Milićević pozvao je međunarodne snage, prije svega Unmik i Euleks, da zajedno sa Kforom omoguće pristup radnom mjestu prosvjetnim radnicima Srednje tehničke škole u Zvečanu, saopštilo je Ministarstvo prosvjete.
Milićević je ocijenio da zabrana ulaska u školu profesorima, postavljanje bodljikave žice i dugih cijevi ispred školske zgrade predstavlja grubo narušavanje ljudskih prava, prije svega prava na rad i obrazovanje.
– Apelujemo na predstavnike međunarodne zajednice na Kosovu i Metohiji da pod hitno svim prosvjetnim radnicima obezbijede pristup školi u Zvečanu kako bi mogli nesmetano da obavljaju svoje obaveze – rekao je on.
U Gračanici i Kosovskom Pomoravlju skupovi podrške Srbima na sjeveru KiM
Srbi u centralnom dijelu Kosova i Kosovskom Pomoravlju organizovali su danas skupove podrške sunarodnicima u četiri opštine na sjeveru Kosova i Metohije, koji zahtijevaju povlačenje specijalnih jednica policije iz objekata lokalnih samouprava, onemogućavanje albanskim predsjednicima opština da ulaze u zgrade i oslobađanje Radoša Petrovića i Dušana Obrenovića.
– Mi smo jedan narod , jedna porodica – poručeno je sa skupa podrške u Gornjem Kuscu u Kosovskom Pomoravlju, gdje se okupilo nekoliko hiljada Srba.
Sa skupa je poručeno da su zahtjevi Srba sa sjevera legitimni. Okupljeni u Gornjem Kuscu su zahtijevali i oslobađanje Zlatana Arsića iz Ajnovca iz Kosovske Kamenice.
Više govornika ukazalo je na težak život i stalne pritiske na srpski narod, kako sjeverno tako i južnije od Ibra.
Skup u Gornjem Kuscu protekao je bez incidenata, uz povećano prisustvo policije.
Skup podrške Srbima sa sjevera u centru Gračanice počeo je intoniranjem himne Srbije, a više od hiljadu Srba sa centralnog Kosova uputilo je poruku da snažno stoji uz svoju braću sa sjevera, te da ih podržava u svim zahtjevima koje su postavili pripadnicima KFOR-a, institucijama u Prištini, policiji ali i međunarodnoj javnosti.
– Iz Gračanice pitamo danas međuanrodnu zajednicu imamo li mi Srbi na KiM pravo na život. Mi smo željni života, budućnosti, suživota sa komšijama Albancima, ali ne vidimo istu volju i želju na drugoj strani – rekao je načelnik Kosovskog okurga Srđan Popović čiji je brat Dimitrije 5. juna ubijen od strane dvojice Albanaca prije 19 godina u centru Gračanice.,
Direktorka biblioteke u Gračanici Brankica Kostić rekla je da se mir ne kupuje nemirom.
– Izražavam ovom prilikom kolektivnu empatiju sa svim ljudima na sjeveru Kosmeta, ali i onih na jugu i centralnom Kosovu i Metohiji. Duboko potresena događajima koji se nižu iz dana u dan, opet i opet proživaljavamo sve doživljene nedaće, svaku neprospavanu noć i pitam se gdje je tome kraj. Teritorija Kosova i Metohije u današnjoj perspektivi trebalo bi da nosi validan pečat Savjeta bezbjednosti i Rezolucije 1244, to je validna tapija današnjeg pravnog poretka, ali na terenu sve izgleda drugačije. Već više od jedne decenije traju zabrane za osnovna prava, zaustavljaju se lijekovi, hrana, knjige. Svaki dolazak i odlazak predstavlja razlog za nemir i besanu noć, a svako kretanje noću prijetnja je da doživimo brutalni pretres, poniženje i bol kao što se to nedavno desilo i našim kolegama, a za to nasilje nema opravdanja – kazala je Kostićeva.
U Gračanici su okupljeni istakli transparente na kojima piše: „Srce Gračanice kuca za Srbe sa severa“, „Braćo, i nas bole vaše rane“, „Sloboda za Radoša i Dušana“, „Gračanica je uz braću i štre sa severa“, „Predsedniče Vučiću, čuvaj našu Gračanicu“.
Skup su obezbijeđivali pripadnici kosovske policije.
Mirno u Zvečanu, vojnici KFOR-a i dalje na pet ključnih raskrsnica
Petog dana protesta sve protiče mirno u Zvečanu, javlja dopisnik RTS-a.
Prošlog petka jake snage kosovske policije i novopostavljeni gradonačelnici albanske nacionalnost na silu su zauzeli zgrade opština u Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku.
Oni se još uvek nalaze u zgradama opštine Zvečan i Leposavić. Zgrade kontrolišu jake snage KFOR-a.
Srbi zahtijevaju da se momentalno oslobode zgrade opština i da se na slobodu puste Srbi uhapšeni 29. maja u Zvečanu. Radošu Petroviću i Dušanu Obrenoviću je pritvor produžen do 30 dana.
Nataša Aksentijević, službenica u Opštini Zvečan, rekla je da svakog jutra dolaze do zgrade Opštine i radnih mjesta koja su okupirana od strane spcijalaca sa dugim cijevima.
– Nama je uskraćeno pravo na rad. Ugroženi su i naši sugrađani, naročito socijalne kategorije stanovništva, mladi, poljoprivrednici i ostali. Tražimo da specijalci napuste zgradu opštine da bismo mogli da nastavimo sa radom. Želimo da ovdje zavlada mir i da nastavimo život kao svoj na svome. Taj lažni gradonačelnik neka ne dolazi u našu opštinu, jer ga nismo ni birali – kaže Aksentijevićeva.
Ana Galjak, profesorka Srednje škole u Zvečanu, obratila se, kako je rekla čitavom svijetu, i poručila da djeca imaju pravo na mir i da su u okruženju nemogući uslovi za rad i boravak djece u školi.
– Ne idu zajedno bodljikave žice i ranci – naglasila je Ana Galjak.
Milan Rajović, direktor flotacije Leposavić, kaže da su pripadnici kosovske policije pod punom ratnom opremom vozilom blokirali ulaz u industrijski krug i saopštili da im je naređeno da ne dozvole kretanje kamiona za prevoz rude.
– Time je proces flotacije paralisan, prekinuta je proizvodnja koncentrata olova i cinka, od čije prodaje se obezbjeđuju plate za sve zaposlene u sjevervnom dijelu Trepče, a nas ima 2.100 radnika. Apelujem da se okonča ovo nasilno ponašanje i da se kosovska policija ukloni iz ulaza u naš krug kako bismo mogli da nastavimo proizvodni proces i radnicima obezbjedimo plate – kazao je Rajović.
Vojnici KFOR-a su i dalje raspoređeni na pet ključnih raskrsnica u centru Zvečana.
Ne propuštaju ni vozila kosovske policije da dođu do mjesta gdje se održavaju protesti.
Srbi na protestu istrajavaju u svojim zahtjevima
Peti dan traju protesti Srba u Zvečanu. Neki su proveli i noć kod postavljene i ojačane bodljikave žice. Radnici od sedam časova dolaze i upisuju se u knjigu kao dokaz da su na vrijeme došli na posao.
KFOR ne dozvoljava vozilima kosovske policije da prođe ulicom ka opštini da bi građani bili bezbjedni i da ne bi došlo do novih sukoba.
Srbi istrajavaju u svojim zahtjevima da albanski gradonačelnici napuste zgrade opština i da se puste iz pritvora uhapšeni za vrijeme sukoba sa kosovskom policijom.
Drecun: Bez ZSO situacija uvijek može da eskalira
Predsjednik skupštinskog odbora za Kosovo i Metohiju Milovan Drecun rekao je da nema dileme da je srpski narod odlučan da prekine teror koji sprovodi Priština i da se situacija vrati na prehodno stanje.
– KFOR je pojačao prisustvo, ali vidimo da su pripadnici specijalne parapolicijske jedinice u zgradama opštine i da Priština ne pokazuje nikakvu volju da ih vrati u baze južno od Ibra – navodi Drecun.
Vidimo kaže i neke propratne akcije Albanaca, kao što je skup bio u južnom dijelu Mitrovice.
– Srbi će nastaviti da protestuju dok se situacija ne riješi, ali imamo i pojačane diplomatske aktivnost vodećih zapadnih zemalja da se kriza smiri i nastavi dijalog – ističe Drecun.
Prema njegovim riječima, ako hoćete nasilno da upadnete i organizovano sa ratnohuškačkim porukama, onda želite da izazovete sukob.
– Nije ih bilo u velikom broju da urade tako nešto. To je bio pokušaj nekog organizovanja skupa koji je išao možda samo preko društvenih mreža, ali nije bio organizovan tako da bi mogao da dovede do teškog sukoba. Vidite koliko su u pravu Srbi kada se protive otvaranju mosta na Ibru za saobraćaj. To je unošenje dodatne nestabilnosti i straha kod srpskog naroda i nešto što mora da se spriječi – smatra Drecun.
O Samitu u Moldaviji, Drecun kaže da je to jedan od značajnijih političkih foruma i da je situacija na sjeveru KiM bila gotovo dominantna tema.
– Predsjednik je imao veoma značajne susrete, sa Makronom, Šolcom, Boreljom i ti ljudi itekako utiču na ono što se dešava na KiM. EU predlog o normalizaciji odnosa je inicijalno nazvan francusko-njemačkim prijedlogom i izuzetno je bitno razgovarati sa njima i postići saglasnost, kao ovog puta. Imamo i jednoglasni stav pet stalnih članica SB da je Priština kriva za ovu krizu. Prvi put se dešava tako nešto. Nama je važno da je predsjednik Vučić uputio poruku srpskom narodu da se izbjegava bilo kakav sukob sa KFOR-om – napominje Drecun.
KFOR sada pokušava da se pozicionira na svim mjestima gdje je potrebno da bi se izbjegli sukobi i više ne provicira srpski narod, dodaje Drecun.
– Vidjeli smo inicijativu Makrona i Šolca kako da se deeskalira ova kriza na politički način, a to je da se održe novi izbori na sjeveru KiM. Vidimo i da Amerikanci insistiraju na tome da se gradonačelnici izvuku iz zgrada i da tamo ne obavljaju poslove. Taj prijedlog je Kurti shvatio. Šolc i Makron su rekli da Zajednica srpskih opština mora da se formira – ističe Drecun.
Što se Srbije, dodaje, tiče nije varijanta da se ponovo pregovara o ZSO, već da se realizuje u skladu sa Briselskim sporazumom.
– Bitno je da je shvaćeno da bez ZSO situacija uvijek može da eskalira – napominje Drecun.
Navodi da među samim albanskim političkim partijama postoje razlike u mišljenjima, posebno prema SAD.
– Ovde se radi o ponašanju Kurtija. Dugo se spekuliše da Amerikanci nemaju dovoljan uticaj na Kurtija i pokušavaju da nađu neke alterntivne mogućnosti. Ne bi mogao da se ponaša tako da nema podršku neke od zemalja Kvinte. Vidimo da je Kurti dobio opomenu, ne sankcije u pravom smislu riječi, i čini mi se da je konačno razumio tu opomenu – kaže Drecun.
Drecun smatra da mora da se precizno dogovori ZSO, da bi se razgovaralo o eventualnom povratku srpskog naroda u institucije.
Radnici se okupljaju kod Opštine Zvečan i upisuju u knjigu
Zaposleni u opštini Zvečan i jutros u sedam časova su se potpisivali kod bodljikave žice koju su postavili vojnici KFOR-a ispred zgrade lokalne samouprave da su došli na vrijeme na posao i pružili dokaz svog odgovornog ponašanja prema radnim obavezama iako im je oduzeto pravo na rad nasilnim ulaskom specijslaca kosovske policije i novih gradonačelnika albanske nacionalnosti u opštine.
Protest okupljenih građana od kojih su neki već 4. noć za redom proveli ispred zgrade opštine Zvečan protiče u jutarnjim satima mirno.
Šef evropske diplomatije Žozep Borelj rekao je u razgovoru sa predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem i predsjednicom privremenih prištinskih institucija Vjosom Osmani da su to ključni zahtjevi.
Predsjednik Vučić poručuje da je Srbija spremna da učini sve da se situacija smiri i da bi najsnažniji korak za deeskalaciju bilo povlačenje gradonačelnika koji su izabrani na izborima, na koje je izašlo tri odsto birača.
Premijer privremenih prištinskih institucija Aljbin Kurti je, poslije razgovora sa zvaničnikom Bijele kuće, održavanje novih izbora uslovio povlačenjem srpskih demonstranata.
Službenici lokalne samouprave i dalje ne mogu na radna mjesta u Leposaviću, Zubinom Potoku i Zvečanu.
KFOR i dalje blokira opštinske zgrade, a na zahtjev Srba rasporedio je snage na važnim raskrsnicama i ulicama u centru Zvečana.
Srbima oko zgrada lokalne samouprave pridružili su se rudari Trepče, koji ne mogu da rade, jer su i pogoni flotacije u Leposaviću blokirani.
