Nevesinjci, kao i svi Hercegovci, vijekovima su ginuli za slobodu srpskog naroda, a sada je njihov pogled uprt u budućnost i dalji razvoj, ali nikad pri tom ne zaboravljajući junačku prošlost, izjavio je načelnik nevesinjske opštine Milenko Avdalović.
– Plamen slobode koji je zapaljen pucnjima iznad Krekova u Nevesinju 9. jula 1875. godine probudio je Balkan i cijelu Evropu. Događaji iz Nevesinja i Hercegovine iznenada su se našli u centru zbivanja – rekao je Avdalović na svečanoj akademiji u Nevesinju povodom obilježavanja 150 godina Nevesinjske puške.
On je naveo da su oči ustanika bile uprte u Srbiju i Crnu Goru, te da je Hercegovački ustanak imao nemjerljiv doprinos za državno-pravno i teritorijalni utemeljenje Srbije i Crne Gore.
– Ginuli su Hercegovci i Nevesinjci ne samo u Nevesinjskoj pušci, nego i kasnije u Velikom ratu – 504 Nevesinjca su prošla albansku golgotu i mnogi se nikada nisu vratili – istakao je Avdalović.
Tokom Drugog svjetskog rata, rekao je on, poginulo je 500 Nevesinjaca, a samo u zloglasnom logoru Aradu teškim radom i glađu mučen je 171 Nevesinja.
– U posljednjem Odbrambeno-otadžbinskom ratu za odbranu Republike Srpske, prve slobodne srpske države sa ove strane Drine, poginulo je 476 boraca Nevesinjske brigade – istakao je Avdalović.
On je rekao da je sloboda skupo plaćena, ali Srbi i drugi koji žive sa njima nikada ranije nisu nikada imali ovoliki stepen prava.
– U Republici Srpskoj se govori srpskim jezikom, piše se ćirilicom, uči se pravoslavna vjeronauka, ali i zapadni jezici, kompjuteri i savremene tehnologije. Živi se i radi slobodno – naglasio je Avdalović.
On je istakao da su Srbija i Republika Srpska prepoznale startešku ulogu Nevesinja i zahvalio Srbiji i Srpskoj koje su pomogle razvoju tog grada.
Avdalović je napomenuo da Nevesinje razvija svoje strateške grane energetiku i poljprivredu i da se ne području te opštine realizuje projekat „Gornji horizonti“, te da opština obezbjeđuje razne podsticaje, ulaže se u sport i kulturu.
Svečanoj akademiji prisustvuju Njegova svetost patrijarh srpski Porfirije, predsjednik Srpske Milorad Dodik, savjetnik predsjednika Srbije Miloš Vučević, predsjednici narodnih skupština Republike Srpske Nenad Stevandić i Crne Gore Andrija Mandić, te predsjednici vlada Srpske Radovan Višković i Srbije Đuro Macut sa ministrima.
Prisutni su i načelnici istočnohercegovačkih opština, kao i brojne zvanice i gosti iz regiona.
Nakon svečane akademije, centralna manifestacija se nastavlja kod spomen-obilježja Krekovi, gdje će u 12.45 časova biti služen pomen hercegovačkim ustanicima i položeni vijenci.
Obilježavanje ovog značajnog istorijskog događaja zajednički organizuju Republika Srpska i Srbija.
Prva Nevesinjska puška bio je ustanak podignut u mjestu Krekovi kod Nevesinja 9. jula 1875. godine protiv otomanske vlasti i ubrzo se proširio na cijelu BiH, uz podršku Srbije i Crne Gore.
To je vremenom preraslo u srpsko-turski rat. Na Berlinskom kongresu 1878. godine Srbija i Crna Gora dobile su nezavisnost i teritorijalno proširenje, dok je Austro-Ugarska na 30 godina okupirala BiH.
