Sudski proces i presuda izrečena demokratski izabranom predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku nije čin pravde, već „prljavi“ politički manevar sa potencijalno razornim posljedicama po BiH, piše mađarski magazin „Hungarian Conservative“.
– Pitanje da li je sud nezavisan ili politička marioneta više nije pitanje – odgovor je očigledan – ističe se u tekstu pod naslovom „Sramno suđenje u BiH – sudski predmet ‘Milorad Dodik'“.
Isti izvor navodi da je suđenje izaziva ozbiljne sumnje u pravičnost i nezavisnost pravosuđa, ugrožavajući autonomiju Republike Srpske i potencijalno izazivajući katastrofalne političke posljedice.
– Čini se da je cilj ovog postupka bilo namjerno slabljenje Republike Srpske, dok se u Federaciji upadljivo ignorišu mnoge stvari, što je eklatantan dokaz očiglednog nejednakog tretmana i političke prirode ovog suđenja – ističe se u tekstu.
Mađarski magazin navodi da se optužba oslanjala na klimavu činjenicu da su predsjednik Dodik i vršilac dužnosti direktora „Službenog glasnika“ Miloš Lukić navodno ignorisali direktive Kristijana Šmita, koji se predstavlja za visokog predstavnika.
Isti izvor naglašava da je sama optužnica pravna parodija – ona se oslanja na nejasne, mekane formulacije koje jedva potkrepljuju konkretne prekršaje, pojačavajući utisak montiranog suđenja.
– Odbrana je jasno dokazala da je Dodik postupio u skladu sa Ustavom Republike Srpske i svojim zakonskim obavezama. Međutim, Tužilaštvo se oslanjalo na Šmitova kontroverzna „bonska ovlašćenja“, koja mu daju diktatorska ovlašćenja da donosi zakone i sprovodi odluke – ovlašćenja koja nikada nije odobrio Savjet bezbjednosti UN – navodi se u tekstu.
Čak je, ističe mađarski magazin, i samo Šmitovo imenovanje skandal, jer se dogodilo bez odobrenja Savjeta bezbjednosti, ozbiljno narušavajući njegov legitimitet.
– Pristalice ovih ovlaštenja tvrde da su one neophodne da bi se sproveo Dejtonski sporazum, ali kritičari ih – sasvim opravdano – vide kao nečuven napad na suverenitet zemlje. Takođe, Šmitov legitimitet stoji na klimavim nogama, a njegove odluke liče na zloupotrebu moći od samoimenovanog kolonijalnog vladara – naglašava se u tekstu.
Podsjeća se da je Kancelarija visokog predstavnika, osnovana 1995. u skladu sa Dejtonskim sporazumom da bi se obezbijedio mir, ali pod Šmitom je – otkako je preuzeo dužnost 2021. godine i koju podržavaju SAD i EU – postala institucija koja dovodi do podjela.
– Republika Srpska ima jasna prava prema Dejtonskom sporazumu, ali ovo suđenje kao da gazi tu autonomiju. Kritičari upozoravaju na opasan presedan: izabrani predstavnici bi u budućnosti mogli biti ućutkani na osnovu slabih optužbi, narušavajući demokratsko samoopredeljenje. Posebno je nečuvena groteskna nesrazmjerna kazna izrečena predsjedniku Dodiku, koja nema nikakve veze sa uporedivim slučajevima i podstiče sumnje da se ne radi o pravdi, već o političkoj eliminaciji – navodi se u tekstu.
Mađarski magazin ocjenjuje da Dodikov stalni naglasak na autonomiji odražava opravdanu zabrinutost da je ovo suđenje napad na suverenitet Republike Srpske.
– Dejtonski sporazum je trebao osigurati mir, ali proces protiv Dodika ruši tu ravnotežu. Pravni stručnjaci slučaj nazivaju pravosudnim skandalom: izabranom predsedniku se sudi zbog ispunjavanja svojih ustavnih dužnosti, na osnovu direktiva međunarodnog organa čiji je legitimitet više nego sumnjiv – zaključuje se u tekstu.
