Srebrenički muslimani proglašeni su danas u Generalnoj skupštini UN za najveće žrtve proteklog rata u BiH iako su nad srpskim narodom u Srednjem Podrinju od 1992. do 1995. godine počinili stravične zločine, upadajući u srpska sela i ubijajući sve na koga su naišli, uglavnom žene, djecu, stare ljude.
Muslimanske snage pod komandom Nasera Orića su, napadajući iz Srebrenice, od proljeća 1992. godine ubili oko 3.500 Srba u Srednjem Podrinju.
Na području opština Srebrenica i Bratunac na vijekovnim srpskim ognjištima ubijeno je oko 2.500 muškaraca, žena i djece.
Žrtve su ubijali noževima, sjekirama, zakivali za drveće, klali, odsijecali glave i druge dijelove tijela, silovali, dječaku Slobodanu Stojanoviću su rasporili stomak, a za te zločine niko nije odgovarao iako preživjeli od završetka rata traže procesuiranje zločinaca.
Koga su zarobili, odvodili su u prostorije Policijske stanice u Srebrenici, gdje su bili izloženi surovim mučenjima, tukli su Srbe, vadili zube, tjerali da piju mokraću… Najzloglasniji su bili su u podrumskim prostorima Suda, zgrada opštine i policije i u „Pilićarniku“ u Potočarima.
Srpsko stradanje počelo na Đurđevdan 1992. godine
Veliko stradanje Srba u ovom dijelu Podrinja počelo je na Đurđevdan 6. maja 1992. godine, kada je Orić sa svojim vojnicima upao u srebreničko srpsko selo Gniona i bratunačko selo Blječeva, gdje je ubijeno petoro mještana.
Sudbina mještana prvih sela koja su muslimani napali, nagovijestila je sve ono što će se kasnije dogoditi u više od 100 naselja u bratunačkoj i srebreničkoj opštini, koja su spaljena i razorena, a mnogi su živi zapaljeni u svojim domovima.
Srbi su se iselili iz Srebrenice 9. maja 1992. godine, a neposredni povod za to bilo je ubistvo narodnog poslanika u tadašnjoj republičkoj Skupštini BiH i sudije Gorana Zekića, koga su srebrenički muslimani ubili iz zasjede na prilazu Srebrenici, 8. maja uveče. Prethodnog dana, takođe u zasjedi, u muslimanskom selu Osmače, na putu Srebrenica-Skelani, ubijeno je sedmoro Srba.
Uslijedili su organizovani napadi na srpska sela Karno, Vijogor, Osredak, Čumaviće i Zalazje, gdje je do sredine jula 1992. godine ubijeno nekoliko stotina Srba.
U krvavim pohodima Nasera Orića u drugoj polovini juna 1992. godine opustošena su srpska sela Ratkovići i Brežani. Ubijeno je 56 mještana, a sva njihova imovina opljačkana i uništena.
Ubijanja i progon srpskog stanovništva nastavljeni su 5. jula 1992.godine, kada je u bratunačkom selu Zagoni ubijeno 14, a u srebreničkom selu Krnjići 24 lica srpske nacionalnosti.
Napad na Zagone ponovo je organizovan na Petrovdan 12. jula 1992. godine, kada je u ovom selu i srebreničkim naseljima Sase i Zalazje ubijeno 69, a zarobljeno 22 mještana, od kojih je 10 nađeno i identifikovano 20 godina kasnije.
Etničko čišćenje na području opštine Bratunac nastavljeno je krajem jula napadom na Magašiće gdje je ubijena trudnica i još 14 Srba. Uslijedio je i prvi organizovani napad na Ježešticu 8. avgusta.
Tom prilikom zapaljeno je 55 srpskih kuća, a među žrtvama je Savka Mlađenović, koja je zaklana u svojoj kući, nakon što su pred njenim očima zaklani sinovi Dragan i Anđelko, kome su muslimanski vojnici odsjekli glavu i odnijeli Oriću u Srebrenicu.
U hronologiji tragičnih ratnih događaja i masovnog stradanja Srba je 24. septembar 1992. godine, kada je potpuno razoreno najveće srebreničko srpsko selo Podravanje i ubijeno 35 Srba, među kojima je bilo sedam žena. Tog dana odvedeno je u srebrenički logor pet civila.
Ubrzo nakon ovih događaja, 5. oktobra 1992. godine uslijedio je napad na bratunačka sela Fakovići i Boljevići, gdje je ubijeno 26 srpskih civila.
Bratunačka i srebrenička sela i zaseoci napadani su više puta u toku 1992. godine. Bjelovac i Sikirić su najteži napad doživjeli 14. decembra 1992. godine, kada su pretrpjeli ogromne ljudske i materijalne žrtve. Ubijeno je 68, a tokom ranijih napada 41 mještanin srpske nacionalnosti.
Napad na Kravicu, najveće srpsko selo u srednjem Podrinju, dogodio se na Božić 1993. godine kada je ubijeno 49 mještana, a ranjeno 78. Kravica je imala više od 2.300 stanovnika, 750 kuća i 15 društvenih objekata, koji su potpuno uništeni.
Nakon opustošene Kravice, Orić je 16. januara 1993. godine organizovao napad na širem području Skelana. Za jedan dan ubijeno je 69 mještana među kojima je bilo i dvoje djece. Za tri godine rata na tom područjuje na najsuroviji način ubijen 301 srpski civil i vojnik.
Brojna svjedočenja bestijalnih zločina nad Srbima
Najveću tragediju doživio je četrnaestogodišnji Cvetko Ristić iz Kušića, kome je pobijena cijela porodica – otac, majka, brat i sestra.
Muslimanske snage iz Srebrenice opljačkale su i razorile 5.400 srpskih domova u Podrinju, a bez jednog ili oba roditelja ostalo je 800 djece.
Tragedija porodice Ljubomira Mlađenovića iz Jažestice kod Bratunca poslije pokolja u Drugom svjetskom ratu ponovila se 1992. godine kada su mu muslimanski ekstremisti ubili suprugu i dva sina, Dragana i Anđelka kome su odsjekli glavu i odnijeli je kao „trofej“ Naseru Oriću.
Ljubomira su 12. jula 1992. godine dok je radio na njivi teško ranili muslimanski ekstremisti iz Srebrenice, pod komandom Orića. Dok je bio na liječenju, 8. avgusta 1992. godine, srebrenički muslimani su upali u njegovo selo Ježesticu i ubili devet mještana, među kojima i njegovu suprugu Savku i sina Dragana.
Drugom sinu Anđelku odsjekli su glavu na kućnom pragu i kao trofej je nosili Naseru Oriću u Srebrenicu, gdje su je vezali za automobil i vozili ulicama pokazujući je kao „četničku glavu“, odnosno „ratni trofej“.
Dželat je od Orića dobio nagradu, a razjarena masa je poslije krvavog pira šutirala Anđelkovu glavu po srebreničkom igralištu, gdje su uz pjesmu i veselje proslavili masakr nad civilima.
Genocid nad srpskim narodom u srednjem Podrinju u 20. vijeku, koji su počinile njemačke snage u dva svjetska rata, ustaše ili njihovo „cvijeće“ – muslimani, ne pominje se u rezoluciji o Srebrenici jer Nijemci još žale svoje pretke koji su ginuli kao okupatori na ovom prostoru, smatraju članovi porodica ubijenih i preživjeli mještani srebreničkog sela Podravanje.
Drago Mitrović iz srebreničkog sela Podravanje, koji je preživio ustaško klanje u Drugom svjetskom ratu, nakon čega je ostao nijem i sa traumama, ponovo je 1992. godine uhvaćen kada su ga zaklali potomci onih čijim kamama je izmakao 1941. godine.
Profesor Miloš Mitrović, rodom iz ovog sela, svjedoči da su mu 24. septembra 1992. godine u Podravanju ubijeni majka Ruža, koja je imala 65 godina, i drugi stric Mihajlo, čije je tijelo kasnije pronađen bez glave.
Krstina Erić iz bratunačkog zaseoka Anđići kod Kravice slučajno je preživjela ustaški pokolj 38 Srba na Vidovdan 1944. godine jer se nije nalazila kod kuće, ali su je potomci tih koljača ubili u kući na Božić 1993. godine, kada je na kravičkom području ubijeno 49 Srba, većinom civila.
Predsjednik Organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila iz Bratunca Radojka Filipović ispričala je da su na Božić 1993. godine u Kravici ubijeni Srbi koji su preživjeli Vidovdan 1944. godine i njihovi potomci.
Ubijali su ih, kaže, isti neprijatelji, odnosno unuci i sinovi onih muslimana koji nisu odgovarali za zločin počinjen u Anđićima, kao i ostala nedjela nad Srbima u dva svjetska rata.
U srebreničkim logorima je tokom proteklog rata bilo zatvoreno više od 120 ljudi, među kojima i djeca, a više od 30 je ubijeno.
Predsjednik Udruženja logoraša regije Birač Vinko Lale je kao primjer naveo ranjenog devetogodišnjeg Brana Vučetića i Miru Filipović sa sedmomjesečnim sinom Nemanjom i trogodišnjom kćerkom Oliverom iz bratunačkog sela Bjelovac koji su bili zatvoreni i mučeni glađu u prostorijama u kojima nije bilo grijanja.
On je podsjetio da su ostali nekažnjeni zločini koje su muslimani u ustaškim formacijama počinili u dva svjetska rata na ovom prostoru.
Još se traga za 49 Srba koji su u toku rata zarobljeni i nestali u Srebrenici, a sumnja se da su posmrtni ostaci nekih od njih ukopani u Memorijalnom centru u Potočarima kako bi bili prikazani kao bošnjačke žrtve iz jula 1995. godine.
Brani Vučetiću iz Bratunca, koji je imao svega devet godina, muslimanski vojnici su 14. decembra 1992. ubili otca Radovana i maloljetnog brata Milenka, a sa njim su u logor odvedene još dvije žene i dvoje djece iz susjedne kuće. Tog tragičnog decembarskog dana Brano je ostao sam, bez porodice i imovine.
Prilikom napada muslimanskih snaga iz Srebrenice na Vučetićevo selo Bjelovac, ranila ga je bomba ubačena u kuću i ranjenog i krvavog su ga uhvatili i gonili pješke do nekoliko kilometara udaljenog Poloznika, uz šamaranje i ćuške, a odatle kamionom prevezli u logor u Srebrenici.
Kada su ga poveli vidio je brata Milenka naslonjenog na ogradu u šljiviku, ali nije znao da je ubijen kao i otac Radovan.
Ranije, 16. septembra te godine, na putu od Bratunca prema Bjelovcu ubijena mu je majka Radojka dok je nosila hranu djeci.
Brano je preživio zarobljavanje i 56 dana provedenih u logoru u privatnoj kući u selu Soloćuša kod Srebrenice, u kojoj su bili on i komšinica Mira Filipović sa dvoje djece, sedmomjesečnim Nemanjom i trogodišnjom Oliverom.
U Bjelovcu i obližnjim Sikiriću i Lozničkoj Rijeci tog dana ubijeno je 68 Srba, njih petoro zarobljeno, selo opljačkano, zatim spaljeno.
Predsjednik Gradske oranizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Milivoje Marković rekao je Srni da su muslimanske snage od 1992. do 1995. godine na području tadašnje zvorničke opštine ubile 578 srpskih boraca, dok se 50 njih vode kao nestali.
Marković je podsjetio na stravičan zločin kada su muslimani iz Vitinice i Kovačevića upali 26. maja 1992. godine u Kiseljak i ubili šest mještana na kućnom pragu, od kojih su jednog zapalili u obližnjoj kući, a jednom odsjekli glavu i stavili mu je u krilo.
„Nezapamćen zločin dogodio se 26. juna 1992. godine, kada su muslimanske horde iz pravca Srebrenice upale u srpsko selo Donja Kamenica i ubile dvanaestogodišnjeg dječaka Slobodana Stojanovića, koji se vratio u napušteno selo da oslobodi vezanog psa. Mučitelj mu je bila Albanka Elfeta Veseli“, rekao je Marković i istakao da je za taj zločin Veselijeva osuđena na minornu kaznu.
Marković je podsjetio da su 1. septembra 1992. godine, u napadu na srpsko selo Rastošnica, muslimani ubili 20 mještana, mahom civila, od kojih se šest još vodi kao nestalo.
– Jedan od najvećih muslimanskih zločina dogodio se 6. novembra 1992. godine na Glođanskom brdu, gdje su srebrenički muslimani pod komandom Nasera Orića ubili 126 pripadnika Vojske Republike Srpske, od kojih je većina mučena na razne načine, odnosno vezanjem i pritezanjem bodljkavom žicom na hrastove prije nego što su ubijeni – rekao je Marković.
Od rata se manipulisalo brojevima poginulih Bošnjaka
Sve vrijeme se u pitanje dovodi i broj stradalih Bošnjaka u i oko Srebrenice, dok oni pokušavaju da Srbima stave teret cifru od 8.300 ubijenih.
Međutim, srpski statističari su tokom sudskih procesa Srbima optuženim u Hagu dokazali da je u Srebrenici 1995. godine stradalo najviše 3.000 Bošnjaka i da je, s obzirom na broj stradalih civila, svaka optužba za genocid zlonamjerna.
Stručnjak u timu odbrane srpskih optuženika Božo Grbić naveo je da su statističari tokom istraživanja utvrdili da je izuzetno mali procent civila stradao u Srebrenici i okolini, da su njihovi spiskovi dostupni, ali je očito da neko želi da manipuliše tim brojem.
Da je lažna brojka od 8.372 muslimana stradala u navodnom genocidu jula 1995. godine u Srebrenici pokazuju dokumenti koji su u posjedu Srne jer je dovoljno da se prelista prvi broj ratnih novina „Srebrenički glas“ iz novembra 1993. godine u kojim je u izvještaju Službe bezbjednosti naveden podatak o 1.552 ubijena muslimanska borca.
– Među ta 1.552 ubijena je i otac Emira Suljagića koji svakodnevno priča o nekakvom genocidu, a zapravo svoje jurišnike i on i oni oko njega žele predstaviti kao nevine žrtve – rekao je predsjednik Skupštine Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Branimir Kojić.
Kojić je rekao Srni da je poznato da su u Memorijalnom centru Potočari sahranjeni i oni koji su stradali mnogo prije 1995. godine.
Prema saznanjima Srne, „Srebrenički glas“ i još neki dokumenti pronađeni su u ormaru nekadašnjeg komandanta takozvane Armije BiH u Srebrenici Nasera Orića u njegovoj ratnoj kancelariji.
Predsjednik Udruženja porodica nestalih Bratunac – Srebrenica Milka Kovačić vjeruje da su posmrtni ostaci njenog supruga Božidara, za kojima traga već 32 godine, ukopani pod tuđim imenom u Memorijalnom centru u Potočarima.
Kovačićeva je rekla Srni da se u Potočarima, bez ičije kontrole, ukopavaju svi posmrtni ostaci koji su pronađeni na području Srebrenice kako bi bila namirena „zadata“ cifra od 8.372 bošnjačke žrtve, koliko je upisano na kamenu u Memorijalnom centru.
– Prekopali su cijelo srednje Podrinje i pokupili sve kosti koje su našli da bi došli do zadatog broja, a čije su zaista kosti i iz kog perioda niko ne vrši kontrolu – ukazala je Kovačićeva.
Milka kaže da su Božidara dok je bio na seoskoj straži zarobili njegovi bivši učenici 9. juna 1992. godine i odveli ga u logor „Pilićarnik“ u Potočare.
– Moj suprug je posljednji put viđen živ u logoru „Pilićarnik“. To su mi nakon razmjene ispričali Srbi iz srebreničkog sela Čumavići, a oni su svi bili zatvoreni u tom logoru – dodala je Kovačićeva.
Ona je ispričala da joj je jedna osoba rekla da je vidjela da su Božidara zaklali ispred kuće nekog Hadžovića u kojoj se nalazilo muslimansko komandno mjesto u Gornjim Potočarima.
Visoki predstavnik UN za vrijeme rata u BiH Karlo Bozola naveo je u pisanoj izjavi u vezi sa dešavanjima Srebrenici 1995. godine da je veliki broj sahranjenih u Potočarima donesen iz drugih gradova i sela.
– U Srebrenici je po šumama stradalo oko 1.100 civila muslimana, jer su bili naoružani, i odgovarali su na napade, ali je bilo i onih koji su kao nenaoružani stradali, njih još oko 250 oko Srebrenice za tri godine, a vojnika muslimana oko 2.500 do 2.800 do kraja rata. Svi ostali sahranjeni doneseni su iz drugih gradova i sela – naveo je Bozola.
Više puta, istakao je Bozola, bio je u Srebrenici, te je ukazao da je „mnogo srpskih civila oko Srebrenice ginulo od Nasera Orića u periodu od 1992. do 1994. godine, a oko Srebrenice se ginulo i u zasjedama iz privatnih kuća“.
Predstavnici porodica zarobljenih i poginulih srpskih boraca i nestalih civila u proteklom ratu poručuju da će nastaviti da iznose isključivo istinu i da ih nikakve rezolucije neće ućutkati i natjerati da govore laži uprkos svim dokazima koje posjeduju.
