Srpski kralj Stefan Tvrtko Kotromanić značajna je istorijska ličnost jer je afirmisao izvorne srpske političke, kulturne i duhovne vrijednosti u drugoj polovini 14. vijeka i branio drevne srpske tradicije nemanjićke države pod spoljnim pritiscima i bio njihov obnovitelj, izjavio je Srni istoričar Marko Aleksić.
On je podsjetio da se u kraljevskoj tituli iz 1377. godine, koju je ovaj srpski vladar preuzeo od Nemanjića, između ostalog, navodi da je kralj Srba, Bosne i Pomorja, čime se stavlja do znanja da je Bosna bila jedna od srpskih zemalja.
Aleksić je istakao da je Bosna proistekla samo iz srpske državnosti.
– Svedoci smo različitog tumačenja istorije koja je objekat i koristi se u političke svrhe, ali zato postoji istina i nauka, koja ima i svoj dokazni postupak. Nauka je najbolje sredstvo istine i zato Srbima ide u korist i na našoj je strani. Zbog toga smo mi, između ostalog, dobri i u sportu, gde su takođe jasna pravila – rekao je Aleksić.
On je napomenuo i da svako ima pravo na svoje mišljenje, ali da činjenice iz srpske istorije treba samo argumentovano dokazivati i reći istinu, bez potrebe da se bilo šta preuveličava, ni za milimetar.
– Tvrtko Kotromanić je upravo jedan od vladara koji se uspešno bore protiv spoljnih uticaja jer brani srpske tradicije Nemanjića – rekao je Aleksić i pojasnio da je kralj Tvrtko afirmisao sve te srpske vrijednosti u periodu velikog ugarskog, mletačkog i turskog uticaja.
Aleksić je ukazao da kralj Tvrtko smatra da je vladar Srbije i čak ga u jednom dokumentu Dubrovčani, kao njegovi susjedi koji ga najbolje poznaju, i zovu kralj Raške i smatraju kraljem Srbije jer se krunisao srpskom krunom.
On je naveo da se kasnije Tvrtko Kotromanić naziva kralj Srbije i Bosne, a nakon toga preovladava kralj Bosne, za vrijeme njegovih nasljednika, što je, prema Aleksićevim riječima, istorijski proces zbog ugarskog i vjerskog pritiska na Bosnu s ciljem njenog pokatoličavanja i da na tom prostoru dođe do odricanja od državnih, političkih i duhovnih tradicija Nemanjića.
Aleksić je podsjetio da je kralj Tvrtko samo godinu dana poslije krunisanja 1378. u čuvenoj Povelji Dubrovčanima jasno objasnio kako se i zašto krunisao, što je rijedak primjer u istoriji.
– On u toj povelji ističe da je preuzeo presto svojih praroditelja, kao potomak Nemanjića, jer je bio ne samo njihov potomak, nego i obnovitelj tradicija nemanjićke države – rekao je Aleksić.
Kralj Tvrtko se, dodao je Aleksić, poziva na svoje nemanjićke pretke, ne samo zbog privatnih razloga, već i državnih, jer legitimitet svoje kraljevske krune vidi samo u tradicijama nemanjićke Srbije.
– To je veoma važno, jer se danas priča nešto sasvim pogrešno, kao na primer za ljiljane. Tvrtko je uveo ljiljane kao heraldički motiv krune njegovog kraljevstva koji je preuzet iz srpske tradicije, odnosno sa krune kralja Dragutina, njegovog pradede, odnosno oca njegove bake Jelisavete Nemanjić – pojasnio je Aleksić.
Ljiljan je, naglasio je istoričar, preuzet iz srpske heraldike, a ne kao što se misli pogrešno od dinastije Anžujaca, kojoj je pripadao ugarski kralj Lajoš.
– Smatrati da je Tvrtko preuzeo tu heraldiku sa ljiljanima od njih nije moguće, jer nikada u istoriji nije zabeleženo da je jedan kralj /Lajoš/ dodelio kraljevsku krunu svom vazalu, jer je Tvrtko formalno bio vazal ugarskog kralja – ukazao je Aleksić i dodao da bi tako nešto predstavljalo „najveće kršenje tadašnjih feudalnih političkih pravila i da takav primer nigde ne postoji u Evropi“.
On je naveo da ugarski kralj Lajoš, kao i njegov nasljednik Žigmund Luksemburški, čak uopšte ne priznaju krunu Tvrtku i nikada ga nisu nazivali kraljem, nego „banom“ i do te mjere, rekao je Aleksić, Tvrtkova kruna nema nikakve veze ni sa Anžujcima ni sa Ugarskom, već jedino sa nemanjićkim državnim tradicijama.
On je podsjetio i da srpski kralj Tvrtko u Povelji Dubrovčanima iz 1378. godine kaže da „uzima presto od praroditelja svojih, gospode srpske, koji su zemaljskim carstvom carstvovali i onda se preselili u Nebesko carstvo“.
– Čak i tada, 11 godina pre kosovske bitke, kralj Tvrtko koristi pojam Carstvo nebesko i to ne u opštem, nego u identičnom smislu kako se koristi u nemanjićkim državnim i duhovnim tradicijama, po čemu se vidi da on u idejnom, kulturološkom i duhovnom smislu pripada srpskoj kulturi i sebe smatra Srbinom – rekao je Aleksić.
On je ukazao da su pravoslavne tradicije srpske crkve i nemanjićke tradicije postojale u državi Tvrtka Kotromanića i da su, na primjer, oblasti Zahumlja, Travunije, Podrinja, i prije Tvrtka, vijekovima bile u okviru države Nemanjića koja se prostirala od ušća Cetine do nadomak Splita.
– Zbog toga je pogrešno što se ide retroaktivno i što su u poslednje vreme selektovani samo oni identiteti Bosne koji su nesrpski, nenemanjićki i nepravoslavni, a zapravo je Bosna kao ideja, narod na tom prostoru i teritorijalna država, jedino bila integralni dio srpskih zemalja i ona je iz njih izrasla – pojasnio je Aleksić.
On je istakao da su se, nasuprot tome, što je pogrešno, formirale neke ideje u novije vrijeme, u 19. i 20. vijeku, koje su suprotne nemanjićkim pravoslavnim tradicijama u Bosni, u kojoj je pretežan dio naroda i države njegovao te tradicije, koje su bile opšte vrijednosti Bosne kao jednog dijela srpskih zemalja.
Aleksić je, kao primjer, naveo vojvodu Vlatka Vukovića, kao najistaknutijeg velikaša iz doba kralja Tvrtka Kotromanića, te napomenuo da je taj vojvoda bio ne samo srpskog porijekla, već je i rođen u okvirima srpske nemanjićke države.
– I Zahumlje i Travunija su dobar primer kako su mnoge oblasti države Tvrtka Kotromanića imale duboku, drevnu i izvornu tradiciju, srpsku i pravoslavnu, umesto da se u novije vreme dokazuje da su to „bosanske teritorije“, a Katoličke crkve na tom prostoru uopšte nije bilo – istakao je Aleksić, te dodao i da je kralj Tvrtko osnivač Herceg Novog.
