Navršile su se 34 godine od ubistva tročlane srpske porodice Zec u Zagrebu 1991. godine, jednog od najtežih ratnih zločina nad srpskim civilima u Hrvatskoj koji nikad nije dočekao potpuni pravni epilog, saopštio je Dokumentaciono-informativni centar „Veritas“.
U saopštenju je navedeno da ovaj slučaj i dalje predstavlja „simbol nekažnjivosti“ pripadnika hrvatskih snaga tokom ratnih devedesetih.
Za ovaj zločin niko od neposrednih izvršilaca nikada nije pravosnažno osuđen, iako su počinioci bili identifikovani i prvobitno priznali djelo.
Naglašeno je da se zločin nad porodicom Zec ubraja među najmonstruoznije likvidacije civila tokom ratova devedesetih, uz ubistva porodica Kozbašić, Čengić, Radosavljević i Olujić, pri čemu su gotovo sve bile mješovitog nacionalnog sastava.
– Ovaj slučaj je jedna od najdrastičnijih ilustracija urušavanja vladavine prava u ratnoj Hrvatskoj. Sve dok ovaj slučaj ostaje bez pune pravde, otvara se pitanje jednakosti žrtava i standarda pravosuđa u procesuiranju ratnih zločina – istaknuto je u saopštenju.
Prema navodima „Veritasa“, pripadnici rezervne jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) Hrvatske, poznati kao „merčepovci“ ili „Jesenje kiše“, pod komandom Tomislava Merčepa, 7. decembra, 1991. godine u Zagrebu su likvidirali 38-godišnjeg Mihajla Zeca, njegovu suprugu Mariju (36) i njihovu kćerku Aleksandru (12).
Po naređenju Merčepovog zamjenika Mire Bajramovića, pripadnici jedinice Igor Mikola, Siniša Rimac, Nebojša Hodak i Snježana Živanović krenuli su da privedu Mihajla Zeca zbog sumnji u „saradnju s krajiškim Srbima“.
Tokom akcije u Poljaničkoj ulici na Trešnjevci, Zeca je ubio Siniša Rimac, navodno pri pokušaju bjekstva.
„Veritas“ je naveo da se nakon toga pripadnik jedinice Munib Suljić vratio u kuću porodice Zec i odveo Mariju i Aleksandru, najprije u hotel „Panorama“, a potom na Sljeme, gdje ih je usmrtio iz vatrenog oružja.
Tijela su, po njegovom nalogu, bačena u obližnju jamu za smeće i zatrpana, a nekoliko dana kasnije pronašao ih je Marijin brat, policajac Zvonko Mesić.
Drugo dvoje djece, Gordana i Dušan, preživjeli su tako što su se sakrili u kući.
Ubrzo nakon što su tijela otkrivena, uhapšeni su pripadnici Merčepove grupe, od kojih su neki tokom istrage priznali ubistva.
Međutim, sud je njihove iskaze odbacio kao nezakonite jer u trenutku davanja iskaza nisu imali advokata, pa su optuženi oslobođeni zbog „nedostatka dokaza“.
„Veritas“ je napomenuo da je tek 2016. godine Županijski sud u Zagrebu osudio Tomislava Merčepa na pet i po godina zatvora zbog toga što nije spriječio podređene u nezakonitom hapšenju, mučenju i likvidaciji 31 civila, među kojima su bili Mihajlo, Marija i Aleksandra Zec.
Vrhovni sud je 2017. kaznu povećao na sedam godina, a Merčep je 2020. pušten na uslovnu slobodu zbog pogoršanog zdravstvenog stanja. Iste godine je preminuo.
