Ustavni sud Republike Srpske utvrdio je danas da odredba Krivičnog zakonika Srpske koja propisuje da se izrečena kazna zatvora do jedne godine može zamijeniti novčanom na zahtjev osuđenog nije u saglasnosti sa Ustavom Srpske.
Prilikom ocjenjivanja ustavnosti ove zakonske odredbe sa aspekta ustavnog načela vladavine prava, Ustavni sud je ocijenio da ovakvo propisivanje ne ostavlja dispoziciju sudu da, zavisno od konkretnih okolnosti i činjenica u predmetu, shodno slobodnom sudijskom uvjerenju postupajućeg sudije, odluči da li će usvojiti takav zahtjev, saopšteno je iz Ustavnog suda Republike Srpske.
Prema zakonskom načelu pravednosti i srazmjernosti, navode iz Ustavnog suda, kazne i druge krivičnopravne sankcije koje se izriču počiniocima krivičnih djela treba da odgovaraju prirodi i težini izvršenog krivičnog djela, stepenu krivične odgovornosti, te okolnostima pod kojima je djelo izvršeno i ličnosti učinioca.
Sudije Ustavnog suda ocijenile su da je u ovom slučaju riječ o brojnim objektivnim i subjektivnim elementima koje krivični sud mora uzeti u obzir prilikom odmjeravanja kazne.
– Ova načela u cijelosti gube smisao sadržinom osporene zakonske norme koja omogućava da se pravosnažna kazna zatvora zamijeni novčanom kaznom, bez uzimanja u obzir navedenih elemenata – navodi se u saopštenju.
Ustavni sud je stoga ocijenio da se u slučaju zamjene kazne zatvora novčanom kaznom na način kako je to propisano osporenom normom dovodi u pitanje realizacija principa individualizacije kazne, odnosno odredbe predmetnog zakonika koje definišu svrhu kažnjavanja, što je suprotno načenu vladavine prava, jer dovodi do pravne nesigurnosti i pravne neizvjesnosti u primjeni prava.
Utvrđeno je da osporeno propisivanje nije u saglasnosti ni sa ustavnim načelom ravnopravnosti i jednakosti građana pred zakonom.
– Kako je novčana kazna sankcija imovinskog karaktera, ovakvim propisivanjem su, prema ocjeni Ustavnog suda, osuđena lica dobrog materijalnog stanja koja mogu platiti novčanu kaznu umjesto izdržavanja kazne zatvora stavljena u privilegovan položaj u odnosu na osuđene koji su lošeg ili slabijeg imovinskog stanja, zbog čega nisu u mogućnosti da traže zamjenu kazne zatvora novčanom kaznom – precizira se u saopštenju.
Osporena odredba, napominju, dovodi do različitog tretiranja osuđenih lica koja se nalaze u istoj pravnoj situaciji samo po osnovu imovinskog stanja, što, prema ocjeni Ustavnog suda Republike Srspke, ne predstavlja objektivan i razuman kriterijum za ovakvno propisivanje, te istovremeno ne ukazuje na postojanje legitimnog cilja za ovakvo razlikovanje.
