Evidentno je da su reformske aktivnosti u znatnoj mjeri doprinijele povoljnim kretanjima koja su uslovila mogućnosti za povećanje plata budžetskim korisnicima, istakla je Vidovićeva
Ministar finansija Republike Srpske Zora Vidović istakla je da će u 2020. godini biti zadržan trend povećanja iznosa u budžetu Srpske planiranog za finansiranje javnih investicija, a najveća ulaganja planirana su u zdravstvu i energetici.
Vidovićeva je navela da su prijedlogu Programa javnih investicija za period 2020-2022. godina kandidovani projekti ukupne vrijednosti 519 miliona KM.
– Za 2020. godinu kandidovane su investicije vrijedne 282,3 miliona KM za koje treba biti sklopljena finansijska konstrukcija, jer se ovi projekti finansiraju iz budžeta, kreditnih sredstava i grantova, uključujući grant Srbije.
Najveća ulaganja u periodu 2020-2022. godina planirana su u zdravstvu u iznosu od 147,2 miliona KM i energetsku infrastrukturu u iznosu od 55 miliona KM. Značajna su i ulaganja u oblasti životne sredine i transportne infrastrukture“, rekla je Vidovićeva u intervjuu Srni.
Prema njenim riječima, u oblasti zdravstva najznačajnije je ulaganje u izgradnju nove bolnice u Doboju čija je ukupna vrijednost 103,6 miliona KM, a u naredne dvije godine će za te svrhe biti izdvojen 31 milion KM.
– U narednoj godini za Univerzitetski klinički centar Republike Srpske izdvojićemo 48,9 miliona KM, a za izgradnju i opremanje nove bolnice u Istočnom Sarajevu 27,2 miliona KM. Planirani su i mnogi drugi projekti, od kojih se izdvajaju radovi u bolnicama u Zvorniku i Foči, a nastavićemo i finansiranje i podršku zdravstvenim ustanovama širom Srpske -naglasila je Vidovićeva.
Ona je dodala da će planirana ulaganja doprinijeti privrednom rastu.
Očekivani privredni rast 3,5 odsto
– U 2020. godini očekujemo nastavak stabilnog kretanja privrednog rasta po stopama od 3,5 odsto, kao rezultat održivog rasta domaće tražnje, izvozne tražnje i pozitivnog efekta investicija. Vlada za narednu godinu planira investicije koje će podići rast bruto domaćeg proizvoda na više od planiranih 3,5 odsto kada te investicije budu realizovane – kaže Vidovićeva.
Zbog kašnjenja u formiranju vlasti na nivou BiH, rekla je Vidovićeva, bili su blokirani mnogi projekti i sredstva za saobraćajnu, vodovodnu i kanalizacionu infrastrukturu, što je umanjilo i pokazatelje u Srpskoj.
Prema njenim riječima, budžetom Srpske za 2020. godinu za kapitalne investicije je planirano 135,3 miliona KM, što je povećanje u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu za 38,3 miliona KM, a odnose se uglavnom na izgradnju i rekonstrukciju zdravstvenih ustanova.
Vidovićeva je istakla da su ključni ekonomski dokumenti Program ekonomskih reformi za period 2020-2022. godina i budžet za 2020. godinu kreirani tako da obezbijede stabilne finansije koje će unaprijediti životni standard u Srpskoj uz istovremeni nastavak investicionih procesa i blago rasterećenje privrede.
Budžetski okvir za 2020. godinu, podsjetila je ona, iznosi 3,4 milijarde KM, što predstavlja uvećanje od 108,4 miliona KM ili 3,3 odsto u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu.
– Naznačajnija povećanja prihoda se odnose na indirektne poreze koji će sa ino-dugom iznositi 1,4 milijarde KM, što predstavlja povećanje za 65,2 miliona KM ili za 4,9 odsto. Povećanja su planirana i kod doprinosa za penzijsko-invalidsko osiguranje, od kojih su projektovani prihodi u iznosu od 931,6 miliona KM, što je za za 48,1 milion KM ili 5,4 odsto više u odnosu na 2019. godinu – rekla je Vidovićeva.
Prema njenim riječima, planirano je i povećanje prihoda od poreza na dobit za 9,8 miliona KM ili 4,1 odsto na 250,9 miliona KM.
– Značajan rast prihoda planiran je i od naknade za priređivanje igara na sreću koji će iznositi 60,3 miliona KM. Izmjene Zakona o igrama na sreću i pozitivna kretanja u 2019. godini razlog su za povećanje planiralih prihoda za 21,7 miliona KM, odnosno 56,1 odsto u odnosu na 2019. godinu – istakla je Vidovićeva.
Najznačajnija povećanja za lična primanja
Govoreći o budžetskim rashodima, Vidovićeva je rekla da su naznačajnija povećanja planirana za lična primanja koja će iznositi 844,9 miliona KM i u odnosu na 2019. godinu biće povećana za 81,7 miliona KM.
– Plate budžetskim korisnicima biće veće u rasponu od pet do 20 odsto u zavisnosti od platnog koeficijenta. S obzirom na to da zaposlenima koji se finansiraju iz budžeta plate još nisu dostigle nivo iz 2008. godine i da smo imali pozitivna makroekonomska kretanja i dobro punjenje budžeta, odlučili smo da idemo sa povećanjima za javni sektor. Očekujemo da nas prati i privreda, posebno ukoliko se uzmu u obzir rasterećenja i primjena Zakona o podsticajima u privredi – kaže Vidovićeva.
Ona je pojasnila da su povećanja rashoda nastala i zbog planiranog organizovanja Penzijskog plana Vlade, kojim Vlada nastoji dati doprinos jačanju dobrovoljnog penzijskog osiguranja, te rasta izdvajanja za penzija za 40 miliona KM ili 3,6 odsto u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu na 1,1 milijardu KM.
Prema njenim riječima, doznake za socijalnu zaštitu među kojima su lične, porodične i civilne invalidnine, borački dodatak i naknade za zdravstvenu zaštitu boraca, vojnih invalida, porodica poginulih boraca su planirane u iznosu od 236,9 miliona KM i u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu uvećane su za 54,6 miliona KM.
– Subvencije iznose 127,3 miliona KM i veće su za 17 miliona u odnosu na 2019. godinu. Najznačajnija izdvajanja su za podsticaj razvoja poljoprivrede i sela u iznosu od 75 miliona. Budžetom je planirana i subvencija kamatne stope za stambeno kreditiranje mladih i mladih bračnih parova u iznosu od 1,8 miliona KM, što je u skladu sa pronatalitetnom politikom za koju je opredijeljena Vlada – naglasila je Vidovićeva.
Prioritet podizanje produktivnosti privrede
Govoreći o najvažnijim ciljevima koji su definisani Programom ekonomskih reformi za period 2020-2022. godina, Vidovićeva je navela da su prioriteti podizanje produktivnosti privrede s ciljem povećanja plata, održiv zdravstveni sistem, efikasan javni sektor, prilagođavanje obrazovnog sistema i tržišta rada potrebama privrede i poboljšanje demografske pozicije Republike Srpske.
Ona je istakla da su od posebnog značaja istraživanje, razvoj, inovacije i digitalna ekonomija, ali i evropske integracije, regionalna i međunarodna saradnja.
– Namjera Vlade je da praćenjem primjene Zakona o podsticajima u privredi utvrdi prosječnu zbirnu stopu doprinosa na koju je isplaćena plata u cijelosti i na taj iznos izvršiti smanjenje zbirne stope doprinosa. Nekonkurentna privreda dodatno je ugrožena nelojalnom konkurencijom zbog subjekata koji posluju u sivoj zoni, te će njeno suzbijanje pomoću novog sistema fiskalnih kasa biti takođe obuhvaćeno Programom ekonomskih reformi – rekla je Vidovićeva.
Biće, istakal je ona, nastavljena i reforma republičkog Inspektorata i inspekcija svih nivoa vlasti u Srpskoj.
Programom ekonomskih reformi, dodala je ona, planirano je jačanje podrške malim i srednjim preduzećima putem unapređenja postojeće i stvaranje novih oblika preduzetničke infrastrukture, te uspostavljanje efikasnijeg sistema upravljanja naučnoistraživačkim i inovacionim potencijalom u Srpskoj.
Vidovićeva je istakla da je u proteklih godinu dana ispunjeno više od 85 odsto ciljeva iz akcionog plana za realizaciju mjera Programa ekonomskih reformi za period 2019-2021. godina.
– U tom periodu usvojeni su Zakon o podsticajima u privredi, Zakon o poreskom sistemu, Zakon o elektronskom potpisu i elektronskom dokumentu, kao i izmjene Zakona o porezu na dobit kojim su poslodavcima uvedena poreska oslobađanja za nabavku opreme – rekla je Vidovićeva.
Prema njenim riječima, evidentno je da su reformske aktivnosti u znatnoj mjeri doprinijele povoljnim kretanjima koja su uslovila mogućnosti za povećanje plata budžetskim korisnicima.
– Očekujemo da nas prati i realni sektor gdje smo u posljednje dvije godine radili na fiskalnim rasterećenjima. U budžetu Srpske za 2020. godinu predviđeno je blago smanjenje doprinosa i povećanje podsticaja za privredu, posebno za nabavku novih tehnologija i inovacije – kaže Vidovićeva.
Ona je podsjetila da su poreza oslobođena primanja do 500 KM, što treba da podstakne poslodavce da povećaju plate radnicima, a omogućen je i povrat poreza i doprinosa za poslodavce koji povećaju plate radnicima, te uvedeno poresko oslobađanje za nabavku opreme.
Izmjenama i dopunama Zakona o dječijoj zaštiti, navela je ona, propisano je novo rasterećenje poslodavaca i stvaranje boljih uslova za rad jer će poslodavcima od 2020. godine biti refundirana naknada plate za lica koja koriste porodiljsko bolovanje u stoodstotnom iznosu bruto plate.
– Sve to bi trebalo da poveća produktivnost i dovede do povećanja plata. Pozitivna kretanja su evidentna, ali bi moglo biti i bolje – rekla je Vidovićeva.
Ona je istakla da je na kraju 2018. godine prosječna plata u Srpskoj iznosila 857 KM, a u novembru 2019. godine 917 KM.
Vidovićeva je podsjetila da je u Narodnoj skupštini Republike Srpske usvojen set izmjena zakona kojima je omogućeno povećanje plata radnicima u upravi, prosvjeti, kulturi, visokom obrazovanju, Ministarstvu unutrašnjih poslova i pravosuđu.
