Predsjednik Republike Srpske Željka Cvijanović istakla je da je BiH jedno duboko unesrećeno društvo jer nije dobilo priliku da se razvije kao istinska multietnička zajednica spremna da traume prošlosti pretvori u šanse budućnosti, dodavši da bi bilo korektno i ispravno da se utvrdi odgovornosti i konačno kaže koliko je ko – stranci, Bošnjaci, Srbi i Hrvati – doprinio neredu u kojem živi BiH.
Cvijanovićeva je istakla da se za BiH može reći da je „ovakva ili onakva“, ali ono što je sigurno tačno jeste da je ona u permanentnoj krizi, te da su i okolnosti u kojima je sazvana današnja posebna sjednica Narodne skupštine Republike Srpske – okolnosti političke krize.
Cvijanovićeva je u uvodnom izlaganju na posebnoj sjednici parlamenta Srpske rekla da je nova kriza, izazvana odlukom Ustavnog suda BiH koja se odnosi na poljoprivredno zemljište u Republici Srpskoj, došla onda kada se učinilo da ima kraja političkoj blokadi namjerno izazvanoj od SDA, koja je 14 mjeseci nakon izbora sprečavala formiranje vlasti na nivou BiH u skladu sa izbornom voljom građana Republike Srpske, ali i građana Federacije BiH.
Ona je navela da je u razgovorima sa međunarodnim predstavnicima o odugovlačenju formiranja vlasti na nivou BiH većina njih „navijala“ za uspostavljanje vlasti jer bi to značilo bar neko kretanje na evropskom putu ili barem neki, iako „tanak i mršav“, kredibilitet BiH, ali da je bilo i onih koji su govorili da su važnija neka druga pitanja od formiranja vlasti, pa čak i to da je politički legitimno da se uopšte ne formira vlast.
„Prihvata da demokratija raspolaže različitim alatima i da sami biramo koje ćemo koristiti. Sad, kad su srpski predstavnici odlučili da na nivou BiH ne učestvuju u odlučivanju ili da spriječe propusnost odluka onda kad iz proceduralnih razloga moraju odlučivati, jer bi to umjesto njih učinio neko drugi, očekujem od istih tih stranih predstavnika da kažu da je i to politički legitimno i da je i to jedan od demokratskih alata, pošto i jeste tako“, naglasila je predsjednik Srpske.
Ona je rekla da očekuje da ni sad ne iznose kritiku, jer nisu ranije kritikovali ni druge.
„O tome zašto je BiH ovakva – zarobljena, neinventivna, nekreativna, nesposobna da gleda lijevo-desno, naprijed-nazad tražeći priliku da uradi nešto dobro za građane dva entiteta, zašto je nesposobna da, osim histerično, komunicira sa susjedima, zašto ima potrebu da glumi neku važnu državu, a nije u stanju da riješi bilo šta u korist građana, dalo bi se mnogo šta reći“, ocijenila je Cvijanovićeva.
Ona je navela da je BiH mogla da postane koliko-toliko uspješno društvo, ali nije i nikad nije ni dobila pravu šansu da živi život normalne države, a razloga za to je mnogo.
„Današnja realnost je takva su Srbi isfrustrirani stalnim nastojanjem da se ukine njihov identitet i da se u kontinuitetu nasilno umanjuje ustavni kapacitet Republike Srpske. Hrvati su isfrustrirani činjenicom da ne mogu obezbijediti svoje predstavljanje u skladu sa ustavnim principom zaštite kolektivnih prava jer su u nekoliko navrata Bošnjaci izabrali hrvatskog člana Predsjedništva BiH. Bošnjaci su nezadovoljni jer BiH nije cijela – njihova. Možda im je obećana, ali je nisu dobili“, konstatovala je Cvijanovićeva.
Ona je naglasila da je istina da su im mnogi pomagali da je naknadno dobiju jer se ranije odlukama visokih predstavnika, a kasnije odlukama Ustavnog suda BiH nastojalo od BiH napraviti država koja bi po formi bila građansko društvo, a po svojoj suštini bila bi zapravo po mjeri Bošnjaka.
Navodeći da nedavno usvojena Deklaracija SDA govori upravo o tome, Cvijanovićeva je podsjetila da su reakcije stranog faktora bile zapanjujuće blage i mlake, a trebalo im je čak nekoliko dana da sroče bilo kakvu reakciju odmjeravajući riječi da ne bi slučajno bile jednako oštre kao one koje po pravilu upućuju na račun političkih partija ili institucija Republike Srpske.
„Ova deklaracija SDA vrvi od antidejtonskih rješenja i upozoravajuća je, a objašnjenje stranaca je bilo da je to najobičniji politički pamflet“, rekla je Cvijanovićeva.
Ona je upitala zašto im onda deklaracije partija iz Republike Srpske nisu obični politički pamflet, već na osnovu tih pamfleta sankcionišu političare.
„Današnja posebna sjednica Narodne skupštine Republike Srpske sazvana je s namjerom da mi kao Republika Srpska kažemo kako gledamo na sve to, a u svjetlu najnovije odluke Ustavnog suda BiH i činjenice da se u posljednje dvije i po decenije kontinuirano nastoji urušiti Republika Srpska, njen identitet, institucionalni kapacitet, kao i pripadajući nivo nadležnosti, koji je zagarantovan Dejtonskim sporazumom i svim njegovim aneksima, a posebno Aneksom četiri koji predstavlja Ustav BiH“, pojasnila je predsjednik Republike.
Ona je podsjetila da je u novembru 2019. godine Narodna skupština razmatrala Informaciju o neustavnoj transformaciji dejtonske strukture BiH i uticaju na položaj i prava Republike Srpske u BiH i da je na osnovu skupštinskih zaključaka Vlada Srpske izradila Akcioni plan za zaštitu ustavnih nadležnosti Srpske, uz analizu načina prenosa nadležnosti sa Republike Srpske na nivo BiH, utvrdila mjere za sprečavanje daljeg prenosa nadležnosti, kao i mjere za vraćanje onih ingerencija koje su od Dejtona do danas na različite načine prenesene na nivo BiH.
„U fokusu rasprave tog skupštinskog zasjedanja bila su nelegalna urušavanja Dejtonskog sporazuma i Ustava BiH, te položaj Republike Srpske i srpskog naroda u okviru antidejtonski transformisane BiH. Jasno je da ove antidejtonske operacije nisu BiH učinile uspješnijom državom, već naprotiv dovele su je u sasvim suprotno stanje“, zaključila je predsjednik Republike Srpske u uvodnom obraćanju poslanicima u Narodnoj skupštini Srpske.
