U Gacku je danas osveštan novi spomenik pripadnicima Golijske i Gatačke brigade Nevesinjskog korpusa Jugoslovenske vojske u otadžbini (JVuO) i civilnim žrtavama komunističkog terora u toj opštini od 1941. do 1950. godine, a tom prilikom je istaknuto da je ovo veliki dan za Gacko i da je nakon 80 godina ispunjen zavjet i dug precima.
Na spomeniku je uklesano 576 imena poginulih gatačkih ravnogoraca i njihovih saboraca iz pograničnih mjesta i žrtava stradalih od komunističke ruke u Gacku u tom periodu, na čelu sa komandantima vojvodom popom Radojicom Perišićem i kapetanom Miloradom Popovićem, komandantom Nevesinjskog JVuO, koji su sa ostalima podigli Junski ustanak za opstanak hercegovačkih Srba 1941. godine.
Na osveštanju je naglašeno da otkrivanje spomenika u porti stare crkve u Gacku, poslije 80 godina, za Gacko, Hercegovinu i srpski narod u cjelini predstavlja veliki i saborni dan koji su svi dugo čekali.
Svetu arhijerejsku liturgiju služio je Njegovo preosveštenstvo episkop zahumsko- hercegovački i primorski Dimitrije sa sveštenstvom eparhija iz Republike Srpske, Crne Gore i Srbije, u prisustvu potomaka žrtava, boračkih organizacija, predstavnika političkog, društvenog, kulturnog i privrednog života istočne Hercegovine.
Vladika Dimitrije: Osveštanje spomenika da bude početak praštanja, pomirenja i istinskog saborovanja
Vladika Dimitrije poželio je da osveštanje tog spomenika bude početak praštanja, pomirenja i istinskog saborovanja.
– Gdje god je rana i zločin moramo biti široki, da se pokajemo i pomirimo. Neka bi dao Bog da se svi pokajemo i oprostimo jedni drugima i da ovo bude mjesto izvor života za nas – istakao je vladika Dimitrije.
Vijence na spomen-obilježje položili su predstavnici opštine Gacko, opštinske Boračke organizacije i brojni potomci i poštovaoci žrtava.
Milinković: Ispunjen veliki zavjet i dug precima
Načelnik opštine Ognjen Milinković rekao je da su današnjim okupljanjem ispunili veliki zavjet i dug precima jer je taj spomenik zavjet i mjesto sabornosti.
– Mjesto našeg pomirenja, gdje ćemo jedni drugima poljubiti bratske rane, ali i mjesto gdje ćemo se zavjetovati da ćemo čuvati slobodu za koju su naši preci, junaci izginuli i obavezujemo se da ćemo biti dostojni potomci – istakao je Milinković.
On je napomenuo da sa tog mjesta poručuju da su ponosni na sve čija su imena bila zabranjena 50 godina i pomalo zaboravljena 30 godina, a danas su upisana zlatnim slovima na tom spomeniku.
Nikčević: Veliki dan za Gacko, koji smo čekali 80 godina
Milan Nikčević iz Odbora za osveštanje spomenika rekao je da je to veliki dan za Gacko, koji su čekali 80 godina.
– Čekalo se zato što je, suštinski, 1945. godine srpska ideja poražena, što je nastupio neki režim koji je bio u potpunoj suprotnosti sa svim onim što su Srbi do tada bili. Ti ljudi kojima danas podižemo spomenik bili su borci regularne Jugoslovenske vojske u otadžbini pod komandom generala Dragoljuba Draže Mihailovića, priznatoj od svih saveznika – istakao je Nikčević.
On je naglasio da su ti ljudi bili školovani srpski oficiri, intelektualna elita, srpski domaćini, omladina i cvijet srpske mladosti.
– Željeli su demokratsku Kraljevinu Jugoslaviju u kojoj bi bilo mjesta za sve. Izginuli su zbog toga što nisu htjeli da se odreknu svog imena, svoje krsne slave, pisma i jezika. I to je nešto što mi vijekovima branimo – napomenuo je Nikčević.
Na spomeniku je ostavljen prostor za nastavak upisa imena pripadnicima JVuO iz Gacka, čija imena do sada nisu bila poznata, a Odbor za izgradnju spomenika pozvao je sve koji imaju saznanja o njima da dostave podatke da bi i njihova imena bila upisana na spomeniku.
U okviru događaja predstavljena je i izložba fotografija i arhivskih dokumenata „Likovi gatačkih Ravnogoraca“, autora Milana Nikčevića, realizovana uz blagoslov i podršku Crkvene opštine Gacko.
Izložba sadrži više od 230 sačuvanih fotografija, 600 imena gatačkih Ravnogoraca upotpunjenih njihovim biografijama i izvodima iz literature koji govore o njihovom ratnom putu i sudbinama i nekoliko desetina arhivskih dokumenata koji se odnose na borbu, koncipiranih i tematski složenih na 50 panoa.
Istoričar Nemanja Dević sinoć je održao i istorijski čas o temi „Vojska bezgrobna i ideja zavjetna (Zelengora, Lijevče Polje, Zidani most)“ u prepunoj sali gatačkog Doma kulture.
