Srpski član Predsjedništva BiH Željka Cvijanović istakla je da Kristijan Šmit čini stvari i unutrašnje odnose u BiH još lošijim i zatrovanijim nego što je to učinio Pedi Ešdaun i da je otišao i korak dalje jer je uz BiH, diskreditovao i Evropsku uniju i njihovu odluku o otpočinjanju pregovora sa BiH.
Cvijanović je naglasila da ako je pojedinac taj koji umjesto demokratski izabranih institucija mijenja zakone, onda BiH treba izbaciti i iz UN i sa evropskog puta i ne glumiti više da smo demokratsko društvo.
Obraćanje srpskog člana Predsjedništva BiH Željke Cvijanović prenosimo u cijelosti:
Uporno slušamo optužbe na račun institucija i zvaničnika Republike Srpske da rade protiv Dejtonskog sporazuma, da urušavaju zajedničke institucije na nivou BiH i druge slične besmislice.
Mi uporno ponavljamo da smo za poštovanje Ustava BiH, teritorijalnog integriteta i posebno suvereniteta BiH i da sve to što bi trebalo biti obilježje jedne normalne države ne narušavaju ni funkcioneri, ni institucije Republike Srpske, već da se to godinama urušavalo djelovanjem raznih visokih predstavnika i stranih ambasada, kao i spregom bošnjačkih i stranih sudija u Ustavnom sudu BiH.
Ono što radi Kristijan Šmit, koji nije prošao proceduru imenovanja u Savjetu bezbjednosti, najbolja je ilustracija i njihovih namjera, ali i posljedica do kojih nas je to dovelo.
Ako stranac nastavi da donosi odluke, BiH treba izbaciti iz članstva u UN i sa evopskog puta
Povelja UN jasno zabranjuje da bilo ko upravlja državom osim njenih nadležnih institucija i upravo zato Dejtonski sporazum nije ni dao pravo visokim predstavnicima da upravljaju BiH jer bi time bila prekršena Povelja i njen vrhovni pravni princip suverene jednakosti svih država.
Član 78 Povelje UN zabranjuje starateljstvo/protektorat nad bilo kojom državom članicom UN. Znači, tačno je da na sceni imamo ugrožavanje Dejtonskog sporazuma, ali nije tačno da se to čini djelovanjem Republike Srpske, već upravo djelovanjem stranog faktora.
Ako ovo uzmemo u obzir, jasno je da je članstvo BiH u UN vrlo diskutabilno, kao i njeno učešće u procesu evropskih integracija, jer ni jedno, ni drugo ne trpi postojanje neizabranih pojedinaca koji nameću svoju volju demokratski izabranim institucijama nastojeći da uzurpiraju njihova ovlaštenja.
Čujemo tvrdnje da je Dejtonski sporazum napadnut i ugrožen više nego ikada i s tim se slažemo jer vidimo da se u BiH uporno promoviše princip da neki stranac može da radi sve ono što u svakoj normalnoj zemlji rade jedino i isključivo demokratski izabrane domaće institucije. Tu leži odgovor zašto se BiH nalazi u permanentoj krizi. Uz brojne druge ranije primjere, u prilog toj tvrdnji može poslužiti i ovo najnovije nastojanje nametanja izmjena Izbornog zakona od takvog pojedinca.
Često imamo situaciju da upravo te zemlje i njihovi ambasadori koji najviše kritikuju Republiku Srpsku, ruše domaće dogovore. I tome smo u dva navrata svjedočili u posljednje vrijeme nakon što su stranke koje na nivou BiH čine vlast postigle dogovor u na sastanku u Laktašima, a potom i u Sarajevu.
Dakle, ne ugrožavamo mi Dejtonskog sporazuma, već trpimo ugrožavanje od stranog faktora.
Ako su visoki predstavnici ti koji umjesto domaćih institucija mijenjaju zakone i suspenduju entitetske ustave, onda BiH treba izbaciti iz članstva UN, ili ako smo članica UN onda visoke predstavnike treba svesti na mjeru koju su dobili po međunarodnom pravu, a to je da koordiniše napore domaćih strana, kao i da bude izabran po proceduri koju predviđa međunarodni sporazum.
Takođe, ako je pojedinac taj koji umjesto demokratski izabranih institucija mijenja zakone, onda BiH treba izbaciti i sa evropskog puta i ne glumiti više da smo demokratsko društvo.
Često kažu i da su mjere koje preduzima Republika Srpska opasne. Mi duboko vjerujemo da su mjere koje preduzimaju visoki predstavnici i pojedini ambasadori zapadnih zemalja, kao i Ustavni sud BiH opasne, jer ruše ustavni poredak zemlje na koji su sve strane dale svoju saglasnost, a ne bi je dale da su znale da će se taj sporazum ovako brutalno, nedemokratski i nasilno mijenjati u praksi.
Djeluje da se Kristijan Šmit takmiči sa lošim nasljeđem Pedija Ešdauna i nastoji da učini stvari i unutrašnje odnose u BiH još lošijim i zatrovanijim nego što je to učinio navedeni gospodin. Djeluje da je Šmit otišao i korak dalje jer je uz BiH, diskreditovao i Evropsku uniju i njihovu odluku o otpočinjanju pregovora sa BiH.
Tvrdnje da Republika Srpska potkopavanjem zajedničkih institucija potkopava i Dejtonski sporazum su besmislica koja im služi kao paravan za obračun sa demokratskim institucijama Srpske i njenim demokratski izabranim predstavnicima.
Realnost je sasvim drugačija od tih njihovih lažljivih tvrdnji, jer Srpska promoviše princip ustavnosti što je najnormalnija stvar u svakoj demokratskoj i civilizovanoj zemlji.
Odnos stranog faktora prema Ustavnom sudu BiH je takođe licemjeran jer od domaćih institucija traže apsolutno poštovanje odluka tog suda, ali ga sami ne poštuju. Jedan od primjera je i to što Kristijan Šmit i njegovi mentori ne poštuju obrazloženje Ustavnog suda BiH o imenovanju visokih predstavnika jer je isti taj Ustavni sud rekao da bi neko bio visoki predstavnik mora proći proceduru imenovanja i relevantnom rezolucijom Savjeta bezbjednosti.
Kristijan Šmit niti je prošao tu proceduru imenovanja, niti djeluje u skladu sa ovlaštenjima i mandatom koji su visoki predstavnici dobili Aneksom 10 Dejtonskog sporazuma, već upravo mimo svega toga nastoji da djeluje kao zakonodavac, tužilac i sudija i tako ruši Dejtonski sporazum i BiH, i time portvrđuje da zemlja nema nikakav suverenitet već je najobičniji poligon za eksperimentisanje pojedinih stranih aktera.
Rušenje Dejtonskog sporazuma je rušenje BiH, to je tačno, kao što je tačno i to da je rušenje pravne države rušenje BiH, samo nije tačno da to radi Republika Srpska, ali je tačno da to uporno, drsko i brutalno rade pojedini strani akteri.
Naravno, mogli bismo se s pravom zapitati zašto EU toleriše to da jedan neizabrani strani pojedinac supstituiše demokratske domaće institucije ili da taj pojedinac npr. mijenja krivični zakon i propisuje da ako se ne poštuju njegove nedemokratske odluke onda domaći demokratski izabrani predstavnici idu u zatvor. Šta je u tome kompatibilno sa EU, ili sa demokratijom ili sa pravnom državom? Ništa.
Ako je ništa, onda se možemo zapitati da li je i naše kretanje ka EU istinito ili je u pitanju još jedna manipulacija. Ako je dozvoljeno da se Kristijan Šmit ubacuje u taj proces, onda jeste manipulacija, jer EU zahtijeva puni demokratski kapacitet institucija koje se kreću putem ka članstvu.
Bez predstavnika Srpske i njihove uloge ne bi bilo početka pregovora sa EU
Čujem bošnjačke političare koji se hvale i sebi pripisuju zasluge za početak pregovora sa EU. Ako si malo priseban na političkoj sceni, a pogotovo realan, onda bi znao i da to ne bi bilo moguće bez predstavnika iz Republike Srpske i njihove uloge u ispunjenju određenih obaveza.
Uostalom, to je nedavno izjavio i evropski komesar za proširenje rekavši jasno da reforme ne bi bile usvojene bez Republike Srpske i njenih aktera. Znači, od zapada često pominjani, Milorad Dodik i Republika Srpska su konstruktivan partner osim onda ako se ruši Dejtonski sporazum, jer se tom rabotom bave drugi, licemjerno nastojeći da one koji brane Dejtonski sporazum optuže za njegovo rušenje.
I još jednom jasno da ponovim – ti zakoni ne bi bili usvojeni bez predstavnika iz Republike Srpske, znači mi ništa ne opstruišemo. Milorad Dodik i Republika Srpska su konstruktivan partner osim u situacijama kad se ruši Dejtonski mirovni sporazum i tome će nastaviti da se protive uprkos politički motivisanim sudskim procesima.
Secesionistička politika je iznuđena političkim apetitima bošnjačkih političara koji uporno zloupotrebljavaju zajedničke institucije i nedemokratskim intervencionizmom stranog faktora – Ustavni sud koji kreira nova ustavna rješenja umjesto da štiti Ustav, visokih predstavnika koji mijenjaju zakone, entitetske ustave i slično mimo mandata koji su dobili Dejtonskim sporazumom…
Sankcije domaćim političarima su dokaz da oni koji ih uvode uopšte nemaju nikakvu viziju kako se problemi mogu prevazići. Oni ne žele ni da se EU procesi odvijaju na evropski način po utvrđenim pravilima. Kristijan Šmit i njegovi upravnici su u strahu da bi EU mogla biti uspješna.
Navodi se ponekad primjer da je na primjer Njemačka suspendovala tri projekta u Republici Srpskoj. U čemu je poenta, ako su se odmah javile dvije EU zemlje koje su spremne da ih preuzmu i realizuju? Šta je ustvari ovdje cilj, da bez pogovora prihvatimo da neki stranac pojedinac može da bude iznad demokratski izabranih institucija i da prihvatimo da Ustavni sud treba da kreira umjesto da štiti ustav svoje zemlje?
Kažu često i kako su u Republici Srpskoj skeptični prema EU ili kako blokiraju kretanje ka EU. To je najobičnija glupost. Republika Srpska zagovara ustavnost BiH, a i vrlo je zainteresovana za evropski put jer on podrazumijeva da ćemo se riješiti balasta koji predstavljaju OHR i strane sudije. Osim toga, to će značiti i uspješniju borbu sa islamskim radikalizmom i ekstremizmom koji opterećuje BiH.
Niko ne želi žrtvovati Srpsku zbog evropskog puta
Vjerujemo da većina građana i dalje želi EU put uprkos lošim vijestima koje dolaze iz EU zbog opterećene ekonomske situacije i povećanih troškova života.
Međutim, niko ne želi žrtvovati Republiku Srpsku zbog kretanja ka EU. Imamo različite stavove unutar BiH po brojnim važnim pitanjima kao što su uloga međunarodnog faktora kao što su OHR, strane sudije, NATO put i slično, ali u vezi sa EU postoji saglasnost.
Presuda Evropskog suda za ljudska prava protiv BiH – apelacija Slaven Kovačević –
donesena je na temelju Protokola 12 Konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda koju je BiH kao jedna od prvih članica Savjeta Evrope potpisala 2002. godine, a ratifikovala 2003. godine.
Prva presuda koju je Evropski sud za ljudska prava donio na osnovu Protokola 12 bila je presuda u predmetu „Sejdić i Finci“.
Činjenica je da je tek 20 od 46 zemalja članica Savjeta Evrope ratifikovalo pomenuti protokol i samo 10 od 27 članica Evropske unije, tako da ni ova posljednja presuda, kao ni prethodne donesene na osnovu tog protokola, ne trebaju biti uslov na evropskom putu BiH.
U praksi znači da neki Sejdić, Finci ili Kovačević, ako bi bili državljani Francuske, Njemačke, Danske, Belgije, Švedske, Italije, Irske, Austrije ili Poljske, Latvije ili Litvanije, ne bi mogli uopšte podnijeti tužbu na osnovu Protokola 12, pa je apsurdno i licemjerno da lekcije o ljudskim pravima drže predstavnici zemalja koje nisu ni ratiFikovale Protokol 12.
U Njemačkoj Ustavni sud proglasio neustavnim elektronsko glasanje
U skoro svim državama u Evropi izbori se posljednjih deset godina održavaju na tradicionalni način „papir i olovka“. Na primjer u Njemačkoj je Ustavni sud proglasio neustavnim i zabranio upotrebu elektronskih uređaja za glasanje. Djelimičan izuzetak su Belgija i Francuska, te Estonija.
U četiri evropske države provodio se pilot projekat elektronskog glasanja, koji nije nastavljen (u Irskoj, Italiji, Norveškoj i Ujedinjenom Kraljevstvu). U dva slučaja došlo je do potpunog prekida u primjeni elektronskog glasanja (u Holandiji i Njemačkoj).
Trenutno se u samo dvije države primjenjuje elektronsko glasanje, u Belgiji i Francuskoj, ali ne u cijeloj državi jer se u Francuskoj koristi samo u nekoliko gradova, dok se u Belgiji primjenjuje u jednom dijelu države – u Flandriji i regiji glavnog grada Brisela, a u Valoniji samo u nekim opštinama.
BiH ima sopstveni islamski pokret odgojen na domaćem terenu, ali za to postoji zavjet ćutanja stranaca
Iako su evropski službenici zaduženi za bezbjednost upozoravali da postoji „ogroman rizik od terorističkih napada u EU“ tokom božićnih praznika, a direktor FBI Kristofer Rej upozorava Amerikance da se terorističke prijetnje u SAD na određeni način približavaju „istorijskom nivou“, u BiH se odvija drugačija retorika.
Krajem novembra ministar odbrane Zukan Helez je očito namjerno lansirao lažnu priču o postojanju navodno ruskih paravojnih kampova za obuku na prostoru Republike Srpske gdje je sada to tema koju je u javnost izbacio Helez. Uradio je to iz dva razloga – prvo da privuče međunarodnu pažnju pričom o Rusima i Republici Srpskoj, a posebno da bi istu tu međunarodnu pažnju sklonio sa teme koju su posljednjih mjeseci ponovo problematizovale pojedine strane obavještajne službe i strani instituti koji se bave bezbjednosnim pitanjima.
Iako su ovu informaciju odmah demantovale NATO snage u BiH, kao i EUFOR, Helez je ipak nakratko uspio da odvuče pažnju od jednog realnijeg i ozbiljnijeg problema, a to je kontinuirana prijetnja koju širom Evrope ali i SAD predstavljaju balkanski islamski ekstremisti, pri čemu značajnu ulogu imaju oni koji su vezani za BiH.
Nakon raspada Islamske države 2017. godine, relativno mala pažnja je posvećivana balkanskom islamističkom pokretu uprkos činjenici da su u jednom period BiH i Kosovo označeni kao prostori koji su obezbjeđivali veći broj dobrovoljaca ISIS-a po glavi stanovnika u odnosu na bilo koji drugi dio Evrope. (Estimate according to Dr. Thomas Hegghammer of the Norwegian Defense Research Establishment, as cited by Frank Gardner, „Europe Could Feel the Backlash from Jihadist Conflicts“, at http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-25155188, accessed on 2 December 2013 at 10:19am EST)
Balkan je, takođe, u mnogo čemu služio i kao logističko čvorište za aktivnosti ISIS-a u Evropi. Treba se prisjetiti da je Studija o finanisarnju terorizma iz 2015. godine utvrdila da su pripadnici ISIS-a dali instrukciju da donacije treba usmjeravati kroz BiH ili Tursku, pri čemu se BiH smatrala sigurnijom opcijom.
Takođe, nekoliko islamskih vjerskih službenika iz BiH igralo je vodeću ulogu u regrutovanju lokalnih muslimanskih dobrovoljaca za „Islamsku državu“. Nusret Imamović, lider vehabijske zajednice u Gornjoj Maoči, označen je od američkog Stejt departmenta kao jedan od 10 globalnih terorista 2014. godine. /See Magnus Normark and Magnus Ranstorp, Understanding Terrorist Finance: Modus Operandi and National CTF-regimes (Stockholm: Swedish Defense University, 18 December 2015), 19.
S druge strane, Bilal Bosnić, takođe ekstremista iz BiH, označen je u italijanskim medijima kao „ISIS lovac na glave u Evropi“. (See „Designations of Foreign Terrorist Fighters“ (Washington, DC: U.S. Department of State, 24 September 2014), at http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2014/09/232067.htm, accessed on 2 October 2014 at 11:32am EST).
Kolaps „Islamske države“, nažalost, nije značio i raspad balkanskog islamskog ekstremističkog pokreta jer na primjer posebno BiH ima i sopstveni islamski pokret, odgojen na domaćem terenu, koji je uveliko rezultat života i djelovanja prethodnih lidera, čak i Alije Izetbegovića koji je devedesetih godina prošlog vijeka svesrdno pozdravio dolazak u BiH hiljada islamskih ekstremista iz Sjeverne AFrike, Bliskog istoka i južne Azije, kao što je svesrdno dočekao i dotok milijardi dolara od muslimanskih donatorskih zemalja i islamskih „misionarskih organizacija“ s namjerom širenja ekstremnih formi radikalizma.
Postoji jedan zavjet ćutanja kada je u pitanju međunarodna zajednica. Ovo su teme koje nisu nimalo popularne i oni su ti koji u suštini nisu dozvolili da se razvije diskusija o tome, u svrhu liječenja, a ne prozivanja nekoga.
Tamna mrlja u BiH – Kristijan Šmit
Mi smo danas u situaciji u kojoj smo na početku jednog procesa koji bi trebao biti pozdravljen od političkih aktera u BiH, a to je stvar koja se odnosi na početak pregovora sa EU. Naravno da tamnu mrlju na to predstavlja pokušaj Kristijana Šmita da on bude taj koji umjesto domaćih aktera mijenja zakon.
Naravno da je mrlju na to bacio i pravosudni proces koji se dešava čisto politički, koji opet podrazumijeva ponovo intervenciju Kristijana Šmita, čovjeka koji nije izabran na poziciju visokog predstavnika, a na silu želi da je obavlja.
To je rezultiralo promjenom Krivičnog zakona po kojem neko, bilo ko od nas, ako se ne slaže da stranac treba da nameće nešto, treba da ide na sud i u zatvor. Vezano za ono što je prethodnih dana urađeno sa Izbornim zakonom, ne želim da polemišem sa suštinom.
Mnogo onoga što je predviđeno izmjenom Izbornog zakona predviđeno je i nekim našim aktivnostima i idejama o kojima smo ranije govorili. Sa 70 odsto, a neću reći da se slažem sa svim jer tamo prepoznajem i vrlo loše namjere o kojima je govorio i predsjednik Vlade, ali ako pogledamo tehničku stranu onda bi čovjek mogao reći da nema ništa protiv da se unaprijede određeni procesi.
Međutim, ovdje je stvar principa – ko je taj ko donosi, ko je taj koji mijenja zakone i ko je taj ko se kreće ka Evropskoj uniji. Sigurna sam da je ovo što je uradio Kristijan Šmit bilo sa namjerom da pokažu da su iznad Evropske unije, a ne samo iznad BiH koju diskredituju godinama i igraju se kao sa zvečkom.
Oni su ovdje odlučili da zadaju udarac i Evropskoj uniji i da im nakon njihove odluke da počnu pregovore sa BiH pokažu ko je gazda. Mora da se zna da onaj ko unaprijed, prije sastanka domaćih lidera, kaže šta može, a šta ne, da taj misli da je gazda. Mora da se zna i da onaj ko nakon sastanka kaže šta se može, a šta ne, takođe misli da je gazda. Gazda je i onaj ko misli da može da promijeni zakon, a da svi vi sjedite tu bezveze, zato što su građani odlučili da izađu i nekoga biraju, a isto tako i vaše kolege u parlamentu BiH.
Mislim da su to stvari koje su nedopustive. Zaista očekujem da će i Narodna skupština imati produktivnu raspravu i da umjesto otvaranja političkih rovova svako treba da se zamisli šta je budućnost Republike Srpske ako se od nas očekuje da prihvatamo ovakve stvari.
Kakva bi to bila budućnost i šta onda nudimo građanima? Od kolega u Federaciji BiH smo čuli kako će glasovi konačno biti ono što su rekli birači, a ne brojači. Znate li koliko je to obezvređivanje cjelokupnog izbornog procesa do sada, zato što je neko nezadovoljan izbornim rezultatima. Nipošto ne bih rekla da je izborni proces lišen u potpunosti određenih manjkavosti i sigurno je da ima devijacija koje se trebaju otklanjati.
Toliko je izvještaja međunarodnih organizacija koji su govorili i pisali u izvještajima da su izbori slobodni, fer, demokratski, urađeni po procedurama i međunarodnim standardima. Ovdje se nastoji naći izgovor za ono što radi pojedinac Kristijan Šmit.
Mislim da sve institucije u BiH, a ne samo one u Republici Srpskoj, trebaju konačno početi da se ponašaju kao institucije. Kada to kažem mislim na ove druge, a ne na naše koje se već ponasaju kao institucije i pridržavaju se međunarodnog sporazuma.
Znamo šta tamo piše, a šta ne i znamo na šta imamo pravo, a na šta ne. Prema tome, očekujem da Narodna skupština Republike Srpske ne posmatra ovu temu kao iznuđeno pitanje ili nečiji hir, jer nije ni jedno, ni drugo. Pitam se šta dalje, ako je normalno da vam neko nametne ovakav zakon!? Šta se onda dešava sa sljedećim stvarima!?
